Ik hou van kickboksen, koken en pianospelen. En van mijn hond, dat is echt mijn vriend.

Sander is 32 jaar en woont in Zwolle samen met zijn partner en hond. Sinds ruim vier jaar werkt hij bij DigiContact. In die periode is hij er even een half jaar tussenuit geweest. Met z’n drietjes maakten ze een rondreis door Engeland. Voordat Sander bij DigiContact kwam werkte hij op woonlocatie van Philadelphia en als ambulant begeleider. Hij tikt al bijna de twaalf en een half jaar aan in de zorg.

We hebben de auto ingepakt en zijn vertrokken

Wat heb je in Engeland gedaan? “Waar sommige mensen de beslissing nemen om op een bepaalde leeftijd ofwel te gaan trouwen of aan kinderen te beginnen, hebben wij besloten een rondreis door Engeland te maken toen het nog kon. We hebben allebei onze baan even op pauze gezet en gezegd, we gaan. We hebben de auto ingepakt en zijn vertrokken. Mooi was dat.”

Hoe ben je bij DigiContact terechtgekomen? “Ik heb altijd gewerkt op woonlocaties en daarna dus ambulant. Nee, ik zeg het verkeerd-om. Ik werkte eerst ambulant en ben toen naar een woonlocatie gegaan. Omdat het fysiek voor mij beter was om iets meer zittend werk te gaan doen ben ik naar DigiContact gegaan. Eerst ben ik gaan kijken of dat bij mij zou passen en vrij snel kwam ik erachter dat dat zo was, dus ben ik hier niet meer weggegaan. Gelukkig maar.”

Als je echte belangstelling toont, ontstaan de mooiste gesprekken

Wat doe je bij DigiContact? “Momenteel werk ik als senior begeleider. In feite ben ik er gewoon om alle gesprekken met cliënten te voeren, overigens ook met medewerkers van woonlocaties als er vragen zijn. Wij proberen door middel van gesprekken en soms wat tips, maar vooral ook door te luisteren en vragen te stellen, ervoor te zorgen dat cliënten weer verder kunnen in hun dag. Of we nemen een dag met ze door of we plannen een dagelijkse herinnering van de medicatie, omdat mensen het anders vergeten. Er zijn zoveel onderwerpen waarover gebeld wordt, ik kan het zo niet bedenken, heel veel.”

Kun je een voorbeeld noemen van een gesprek wat jou echt is bijgebleven? “Ja, een heel positief gesprek, wat ik echt als heel prettig heb ervaren en leerzaam ook, was met een dame. Ze vertelde mij heel erg te houden van fotografie. Nu heb ik zelf niet zo heel veel kennis van fotografie en dat maakt het misschien des te leuker, als je jezelf zo opstelt dat je ook wel wil leren. Ik heb haar vragen gesteld over fotografie en wat zij dan precies deed.”

“Zij vertelde dat ze heel graag foto’s wilde maken van mensen met een beperking, juist om te laten zien hoe mooi die mensen zijn. Zo zei ze het echt letterlijk en dat deed mij wel wat, in positieve zin. Ze zei ook: “Ik ga ook geen filter over foto’s gebruiken. Ik ga ze niet mooier maken dan hij is, want mensen zijn zoals ze zijn en ze zijn mooi zoals ze zijn”. Toen dacht ik: ja, dat is toch echt wel prachtig, als je dat gewoon kan zeggen. Dat vond ik mooi. Het was een heel fijn gesprek, ook al heb ik niet zoveel met fotografie. Als je jezelf zo opstelt dat je van iedereen ook wat wil leren en jezelf echt wil verdiepen dan komen er de mooiste gesprekken uit.”

Zij had een goede elevator pitch. Sander: “Absoluut. Zij gaf ook nog een voorbeeld, ze zei: “Als je nu uit het raam kijkt” – dat deed ik, ik werkte toevallig toen ook thuis en ik keek ook echt uit mijn raam, net zoals ik nu even kan doen – Ze zei: “Ja, het is mistig, maar als ik dan ga doen alsof de zon schijnt, dus ik maak er een hele filter overheen, dan is het nep. Dat is niet wat het is, ik wil een foto echt hebben”. Ja, dat vond ik mooi.”

Iedere begeleider kan iedere cliënt de juiste begeleiding geven

Zie jij kansen voor DigiContact? Waar verdere ontwikkelingsmogelijkheden liggen? Sander: “Hoe bedoel je dat precies?” Er is nu bijvoorbeeld een digitaal verpleegkundig team en nachtmonitoring wordt opgestart. Jij werkt natuurlijk nu al wat jaren bij DigiContact, zie jij nog meer mogelijkheden voor DigiContact om zich verder te ontwikkelen?

“Als je nu kijkt dan zie je dat alle begeleiders kennis hebben van alle mogelijke beperkingen en ziektebeelden. Ik denk dat het goed is om op termijn te gaan inventariseren waar de expertise van iedere begeleider ligt. Dan kun je ook kijken welke cliënt of welke doelgroep het best past bij welke collega, zodat we misschien cliënten daarin nog verder vooruit kunnen helpen. Ik denk dat dat wel een ontwikkeldoel zou kunnen zijn. De begeleidersgroep wordt alleen maar groter, net als de differentiatie binnen de cliëntgroepen en zorgorganisaties. Ja, dan moeten wij ook blijven meegroeien.”

Heb je het idee dat je mensen met een psychische stoornis ook goed kan helpen of ben je als begeleider toch meer ingesteld op mensen met een beperking? “Iedere begeleider kan in principe elke cliënt begeleiden. Waar wij altijd voor zorgen is dat wij alle informatie hebben, daarom voeren wij ook intakes met alle cliënten en met de begeleider erbij. Juist om ervoor te zorgen dat wij de informatie over een cliënt hebben inclusief een juiste begeleidingswijze. In dat opzicht maakt het dus niet uit.”

“Iedereen heeft nu ook al wel zijn eigen expertise, dus we vragen elkaar ook, waar ben jij goed in, kun je mij hierin een beetje helpen? Mijn kennis over de GGZ is wat minder, daar ben ik iets minder in gespecialiseerd, maar dan vraag ik mijn collega’s: Goh, ik liep hier tegenaan, kun je me verder helpen voor een volgende keer of hoe kan ik dat anders doen?”

Wat is jouw specialisme? “Dat is toch de gehandicaptenzorg. Daar kom ik ook echt vandaan en dat heb ik altijd gedaan, dus dan ligt daar wel meer mijn expertise dan bijvoorbeeld bij de GGZ.”

Mijn hond, een bordercollie van 7 jaar, is echt mijn vriend

Wat doe je als je niet aan het werk bent? “Ik houd van sport. Ik kijk graag naar voetballen. Ik zit zelf op kickboksen dat doe ik één of twee keer per week. Dat doe ik weleens met mijn partner en dat doe ik ook weleens met vrienden. Ik heb ook spullen in huis om af en toe wat te trainen. Ik houd van koken, dat vind ik ook leuk om te doen.”

“Oh ja, we hebben een piano en daar probeer ik af en toe wat op te spelen. Maar dat komt er nooit zo van. Al hebben we echt net per vandaag afgesproken dat we ook Zoom meetings gaan volgen voor pianoles, dus dan zal ik wel weer moeten. En in de sneeuw spelen met mijn hond. Dat is heerlijk. Ik heb een bordercollie van zeven jaar, dat is echt mijn vriend.”

Wat vind je het mooiste onderdeel van je werk? “Ik noemde net zo’n voorbeeld van een gesprek wat ik heel erg fijn vind en iets wat mij ook kan raken. Het mooiste vind ik dat je een cliënt echt weer verder helpt en vooral als hij of zij zijn of haar eigen ideeën kan bedenken door middel van vraagstelling. Dat je een vraag stelt en iemand bedenkt zich ineens: “oh, ja misschien zou ik dat ook nog wel kunnen doen.”

“Toevallig vandaag liep iemand er tegenaan dat ze de deur niet uit kon, omdat ze wachtte op een pakketje. Dan stel ik de vraag: “Kun je dan echt je deur niet uit of zijn er ook andere mogelijkheden?” Eigenlijk door middel van vragen kwam ze erachter dat ze ook wel een briefje kon ophangen dat ze het bij de buren konden afleveren. Ja, een simpel voorbeeld, maar je merkt dan toch dat mensen het zelf gaan bedenken en als mensen het zelf gaan bedenken en zelf verder kunnen dan vind ik dat heel mooi.”

Begeleiders hebben soms baat bij een collega die meedenkt 

“Wat mij ook altijd heel goed doet zijn de bereikbaarheidsdiensten van locaties. Als ik zo’n consultatiegesprek voer, – hoe we dat zo mooi noemen – dan merk je dat begeleiders op de woonlocaties het prettig vinden om met een collega te sparren die wat meer op afstand staat. Er kunnen soms best panieksituaties ontstaan en dan is het fijn dat wij rustig blijven. Wij zijn daar dan minder een partij in, omdat wij natuurlijk niet een directe band met de cliënt hebben, dus wij kunnen dan misschien iets makkelijker vanuit rust samen met de begeleider de oplossing vinden. Ik vind het heel fijn om de begeleider in zo’n situatie weer verder te helpen en krijg daar geregeld een blijk van dankbaarheid voor terug.”

“Ik kreeg laatst een mailtje van een begeleider. Ze zei: “Wat er gebeurd is, is echt wel heel heftig geweest, maar mocht nog een keer iets voorvallen dan weet ik dat ik bij jullie in goede handen ben.” Dat is toch eigenlijk waar je het voor doet. Mijn rol was helemaal niet zo groot. Ik bedoel, zij heeft het gedaan, zij heeft gehandeld en zij heeft goed gehandeld, maar dat je dan toch nog dat te horen krijgt dat doet me goed.”

Verwanten kunnen weer echt familie zijn

We zijn op bezoek bij een DigiLocatie. Hier wordt de begeleiding verzorgd door zowel een fysiek als een digitaal team. DigiContact is er voor de bewoners én begeleiders. Lisa van Duijn, manager van DigiContact, vertelt over de ervaringen. 

Met de toevoeging van digitale begeleiding kan je echt het verschil maken

Kun je iets over jezelf en jouw functie vertellen? “Zeker. Mijn naam is Lisa van Duijn en ik ben manager van DigiContact. DigiContact bestaat vanaf 2014, en ik ben bij de opstart ervan betrokken geweest als projectleider. Hiervoor werkte ik als begeleider op een crisisopvang met cliënten in de GGZ en met jeugd. Vanuit die basis ben ik doorgestroomd naar de functie van projectleider en manager bij DigiContact. Het voelt goed dat ik zo een bijdrage kan leveren aan de verdere ontwikkeling van DigiContact, omdat ik er echt in geloof dat digitale begeleiding het verschil kan maken.”

Het kan een drempel zijn om op zo’n knop te drukken

Klopt het dat zowel begeleiders als cliënten DigiContact kunnen bellen? “Ja, we hebben twee op zichzelf staande diensten. Cliënten stellen andere vragen dan medewerkers. Ze vragen zich bijvoorbeeld heel erg af wat DigiContact nou eigenlijk is en wat het doet: krijg je elke keer dezelfde persoon aan de telefoon of is dat steeds iemand anders? Je merkt dat het een drempel kan zijn om op zo’n knop te drukken en dan een gezicht in beeld te krijgen dat je misschien helemaal niet kent.”

“Cliënten bellen voornamelijk in als de spanning wat oploopt of als ze hun vragen niet gelijk bij de begeleider op locatie kunnen stellen. Er zijn vaak één of twee begeleiders op een locatie, waardoor er niet altijd tijd is voor een individueel moment. Door DigiContact kunnen ze met één druk op de knop contact leggen met een begeleider. Het feit dat er altijd wordt opgenomen, geeft, denk ik, vertrouwen in DigiContact. Dat zie je met name door de telefoontjes aan het einde van de dag, maar ook bij de opstart in de ochtend. Cliënten hebben soms een nare nacht gehad of vinden iets spannend wat er die dag gaat gebeuren. Dan bellen ze even naar DigiContact en meestal wordt dan met de cliënt de dag alvast voorbesproken. Aan het eind van de dag, na het werk of de dagbesteding of bijvoorbeeld wanneer de slaapdienst al slaapt, nemen we de afgelopen dag weer even door.”

Soms gebeuren er dingen waar begeleiders van onder de indruk raken. Ze kunnen dan bij ons terecht

“We noemen het de consultatiedienst voor begeleiders. Zij kunnen 24/7 DigiContact bellen voor collegiaal advies, om even te overleggen. Begeleiders zijn vaak alleen op de locatie of met z’n tweeën, maar dan staan ze vaak verspreid over het pand. Het is dan heel gemakkelijk om even snel naar DigiContact te bellen om ergens over te overleggen. Er gebeuren soms dingen waar begeleiders van onder de indruk raken of waarbij ze niet zeker weten of ze de protocollen goed hebben gevolgd. Bij ons kunnen ze dan terecht voor die check en het collegiale overleg. Het kan dus heel klein, maar ook heel groot zijn. Begeleiders op de locaties kunnen achter de voordeur kijken, kennen de cliënten veel beter en weten wat daarin nodig is. Wij zijn echt een aanvulling op die bestaande ondersteuning. Op grote schaal wordt aangegeven dat begeleiders dat heel fijn vinden.”

“Soms maken begeleiders zich er zorgen over of DigiContact hun werk overneemt. Ik leg dan uit dat we juist met elkaar gaan kijken hoe we de meerwaarde van de samenwerking kunnen vinden, zodat we samen de ondersteuning optimaal kunnen vormgeven.”

Hoe zorg je ervoor dat DigiContact goed integreert in het team? “Het is lastig om daar een eenduidig antwoord op te geven. We kijken altijd per locatie hoe de ondersteuning nu is, wat de wenselijke situatie is en hoe we helemaal opnieuw met elkaar kunnen kijken hoe we de ondersteuning kunnen vormgeven. We bespreken waar de meerwaarde zit van DigiContact en waar je iemand achter de voordeur nodig hebt. We leveren daarin maatwerk per locatie.”

Wij kunnen een aanvulling zijn wanneer er veel herhaling nodig is, bijvoorbeeld als iedere avond een bepaald onderwerp besproken moet worden

Wat zijn de momenten dat er wel iemand op locatie nodig is? “Je hebt natuurlijk veel dingen waarbij je bij iemand achter de voordeur wilt kijken, zoals wanneer je wilt weten hoe de persoonlijk verzorging van iemand gaat en als er grotere doelen zijn waaraan je wilt werken. Dan wil je als begeleider gewoon bij iemand op de bank kunnen zitten. Daarin kunnen wij wel een aanvulling zijn, bijvoorbeeld als er herhaling nodig is. Soms moet er iedere avond over een bepaald onderwerp gepraat worden. Dat is iets wat DigiContact zou kunnen doen. Ga je echt met elkaar door de papieren heen of heeft een cliënt voor een bepaald onderwerp echt een vertrouwensband nodig met een begeleider, dan is DigiContact niet handig.”

“Een vertrouwensband met de cliënt is juist niet wat wij willen. We vinden het namelijk belangrijk dat cliënten met iedere begeleider die op een locatie werkt goede gesprekken kunnen voeren. We willen warm contact, maar hebben in die zin niet een vertrouwensband zoals die met een begeleider kan bestaan. Daarin zit een verschil.”

We zijn 24/7 bereikbaar, waardoor cliënten ons kunnen bellen als de slaapdienst al slaapt

Wat zijn volgens jou de sterke punten van DigiContact? “Soms vinden cliënten het moeilijk om bepaalde onderwerpen met een begeleider op locatie te bespreken en is de drempel lager om dat met DigiContact te bespreken. Dat kunnen intieme onderwerpen zijn, maar het kan ook zijn dat iemand om 1 uur ’s nachts nog even wilt bellen. De slaapdienst slaapt dan al, maar wij zijn 24/7 bereikbaar.”

Soms is het lastiger om iets met een vreemde te bespreken en soms is het juist makkelijker. Zien jullie daar een patroon in? “Nee, bijna niet. Ik denk dat het ook heel persoonlijk is en je daarom per cliënt en per locatie moet kijken wat er wenselijk is en waar die meerwaarde zit.”

Verwanten kunnen weer echt familie zijn

Zien jullie ook een meerwaarde voor verwanten van de cliënten? “Wat we veel terugkrijgen van verwanten, is dat zij eerder altijd de persoon waren die cliënten belden als ze even niet bij de begeleiding terecht konden. Nu DigiContact daarvoor is, merken verwanten dat er minder vaak een beroep op hen gedaan wordt. Ook kunnen zij de cliënt naar DigiContact verwijzen als het over zorginhoudelijk dingen en hulpvragen gaat. Verwanten geven aan dat ze daardoor weer meer voelen dat de cliënt echt een familielid is en dat ze daardoor veel meer dat familiaire contact met elkaar kunnen hebben. Dat vind ik heel mooi om te horen.”

24/7 medische vragen stellen

Twijfel niet om te bellen, want we denken in elke casus graag mee

Sinds 1 november 2020 is DigiContact gestart met een digitale verpleegkundige dienst. Een team met verpleegkundigen is 24/7 beschikbaar voor begeleiders die medische vragen hebben. Wij gingen in gesprek met verpleegkundige Maaike over de ervaringen in de eerste maanden. 

Begeleiders kunnen bellen als ze willen sparren over een medische situatie

Wat doet de verpleegkundige dienst bij DigiContact precies? “Wij geven telefonisch verpleegkundige hulp en advies aan begeleiders. Zij kunnen ons bellen met medische vragen of wanneer ze even willen sparren over een situatie. Zo kan er bijvoorbeeld twijfel zijn over bepaalde medicatie. Of er is een cliënt gevallen of ziek. We proberen zo goed mogelijk te helpen, zodat de begeleider zelf weer verder kan.”

Kun je een voordeel noemen van deze nieuwe vorm van ondersteuning? “Een groot voordeel is dat begeleider niet meer altijd de huisartsenpost of de huisarts hoeft te bellen. Het is makkelijker en laagdrempeliger om een collega van DigiContact te bellen. Begeleiders kunnen even sparren met één van de verpleegkundigen van ons team. Het kan zijn dat wij zeggen dat het niet met spoed nodig is om contact op te nemen met de huisarts. Dan kan er gewacht worden tot de bekende huisarts van de cliënt de volgende ochtend langskomt. De druk op de huisartsenpost gaat daardoor omlaag en dat bespaart hen tijd.”

Maaike vertelt haar verhaal op video.

Het is best een verantwoordelijkheid voor de medewerkers van DigiContact. Wie zitten in het verpleegkundige team? Zijn dat ook huisartsen? “Nee, we zijn allemaal verpleegkundigen. Wij kunnen bij heel veel vragen over medicatie of als iemand gevallen is goed advies geven, zonder dat daar een huisarts bij betrokken hoeft te worden. En als wij het niet weten, dan sturen wij begeleiders en cliënten alsnog door naar de huisarts.”

De vragen zijn erg uiteenlopend. Dat maakt het werk heel veelzijdig en elke situatie weer anders

Het is nog erg nieuw. Hoe vind je dat het nu gaat? “Ja, het is nieuw. Toch weten ze ons al goed te vinden. In de eerste maand kregen we al 1.000 telefoontjes. De vragen lopen erg uiteen. Het zijn vooral vragen over medicatie of bijvoorbeeld over een cliënt die niet helemaal lekker is, waarbij de begeleiders twijfelen of ze de huisarts moeten bellen of dat ze het moeten afwachten. Dat maakt het werk heel veelzijdig en elke situatie weer anders. De ene keer heb je iemand binnen vijf minuten geholpen en soms ben je twintig minuten met iemand aan het bellen om een goed beeld van de casus te krijgen.”

Stemmen jullie ook casussen met elkaar af binnen het team? “We houden een logboek bij om alle telefonische oproepen te registreren. Wordt er op een later moment teruggebeld, dan kan degene die dan aan het werk is teruglezen wat de collega heeft geadviseerd. We hebben ook elke dag een overdracht tussen de ochtend- en avonddienst. Zo proberen we zaken duidelijk over te dragen. Daarnaast hebben we, omdat we nog nieuw zijn, elke twee weken overleg met medische contactpersonen. Daardoor hebben we allemaal de neuzen dezelfde kant op staan.”

Zijn er dingen waar jullie nog in kunnen groeien? “Ja, we zijn allemaal natuurlijk net begonnen met de dienst. We zijn op dit moment bezig met een opleiding waarin we leren om onze adviezen te optimaliseren, en we merken dat we daar veel aan hebben. We kunnen via de telefoon al veel sneller en beter antwoord geven op de vragen vanuit de begeleiders.”

Kun je een voorbeeld geven van een vraag die jou gesteld is? “Laatst belde een begeleider over een cliënt die ondertemperatuur had. Ze vroeg zich af wat ze moest doen en of ze de huisarts moest bellen. Door goed door te vragen, kwam ik erachter dat de cliënt hiermee bekend is als hij een blaasontsteking heeft. Je kunt pas ’s ochtends duidelijk krijgen of iemand een blaasontsteking heeft. Ik heb geadviseerd om de urine te strippen en de volgende ochtend contact op te nemen met de huisarts. Daardoor hoefden de cliënt en de begeleider ’s avonds niet richting de huisartsenpost.”

Het scheelt begeleiders veel tijd en zorgt ervoor dat ze zich zekerder voelen in de beslissingen die zij nemen

Merken ze op de locatie ook dat het hen veel tijd scheelt? “Ja, het scheelt veel tijd voor de begeleiders, doordat ze niet mee hoeven naar de huisartsenpost of de huisarts niet op locatie hoeven te ontvangen. Zij kunnen nu overleggen met de verpleegkundigen en daardoor voelen ze zich zekerder in de beslissingen die zij nemen.”

“Een ander voorbeeld is een cliënt die laatst gevallen was. Hij kon lastig op zijn benen staan. Ik heb geadviseerd om de huisartsenpost te bellen om een röntgenfoto te laten maken. De cliënt is uiteindelijk doorgestuurd naar het ziekenhuis. De begeleiders twijfelden op dat moment en ik kon ze goed helpen om de juiste beslissing te nemen.”

Bellen alleen de begeleiders of kunnen cliënten zelf ook bellen? “Op dit moment belt alleen de begeleiding. We willen het uiteindelijk wel uitbreiden zodat cliënten ook kunnen bellen. We zouden ze bijvoorbeeld kunnen helpen met vragen over medicatie of met wat ze moeten doen als ze zich niet lekker voelen.” 

Je zei net dat jullie training krijgen in hoe jullie de begeleiding zo goed mogelijk kunnen adviseren. Kan je daar meer over vertellen? “Het verschilt per casus in welke stemming je een begeleider aan de lijn krijgt. Het kan zijn dat de begeleider heel rustig en duidelijk kan vertellen wat er aan de hand is. Het komt ook voor dat de begeleider echt in paniek is en weten niet wat te doen. Dan probeer je eerst de begeleider te kalmeren, om uiteindelijk een duidelijk verhaal te kunnen krijgen. Vervolgens ga je adviseren wat ze kunnen doen. Het is natuurlijk wennen om dit allemaal telefonisch te doen, waardoor het belangrijk is om daar training in te krijgen. We krijgen een triage training, waarin we leren om aan de telefoon snel een casus helder te krijgen en goed advies te geven.”

Er kan kwalitatief betere zorg geleverd worden

Merken jullie dat dit ook bijdraagt aan de kwaliteit van de zorg op de locatie? “Ja, er kan kwalitatief betere zorg geleverd worden. De begeleiding belt namelijk sneller een verpleegkundige van DigiContact dan de huisartsenpost. De huisartsenpost bellen voelt voor begeleiding soms als een grote stap. Als ze twijfelen, bellen ze vaak niet, en zien ze het nog even aan. Wij zitten daartussen, kunnen adviseren of het nodig is en kunnen vaak zelf hun vraag beantwoorden. Bovendien zijn wij beter bekend met de doelgroep dan een onbekende huisarts en zijn we dag en nacht bereikbaar. Doordat de zorg sneller geleverd kan worden en er geen huisarts op locatie hoeft te komen, zal het ook zorgen voor kostenvermindering. Dat is natuurlijk ook fijn.”

Wat zou je nog aan begeleiders willen meegeven over DigiContact? “Wat ik zou willen zeggen tegen alle begeleiders en verpleegkundigen is dat we dag en nacht beschikbaar zijn om ze te helpen bij casussen. Twijfel vooral niet om te bellen, want wij denken in elke casus graag mee.”