Eerste opvang bij schokkende gebeurtenissen

Sinds 1 juli 2022 biedt DigiContact een nieuwe dienst voor zorgmedewerkers die een schokkende gebeurtenis hebben meegemaakt. Door deze aanvulling op het bestaande opvangteam schokkende gebeurtenissen, kunnen zorgmedewerkers ook buiten kantooruren direct een hulplijn bellen. Ze hoeven daarvoor niet meer te wachten tot de volgende werkdag. Orthopedagoog bij DigiContact Rianne Dekker vertelt over deze nieuwe dienst.

Zorgmedewerkers kunnen buiten kantoortijden naar DigiContact bellen voor hulp en ondersteuning

Voor wie is deze opvang bedoeld? ‘Alle zorgmedewerkers van Philadelphia die een schokkende gebeurtenis hebben meegemaakt met een cliënt, kunnen DigiContact bellen. Dit geldt voor alle begeleiders van alle clusters, maar ook voor managers, orthopedagogen, artsen of fysiotherapeuten (later: medewerkers). Ze kunnen buiten kantoortijden naar DigiContact bellen voor eerste hulp en ondersteuning.’

Wat was de aanleiding om deze opvang bij DigiContact onder te brengen? ‘De nazorg voor medewerkers bestaat al heel lang. Tijdens kantoortijden kunnen ze bellen of mailen naar het opvangteam schokkende gebeurtenissen. Medewerkers maken ook buiten kantoortijden – en vooral ’s avonds – incidenten en schokkende gebeurtenissen mee. Ze moesten dan wachten tot de volgende werkdag om er met iemand over te kunnen praten.

Vooral in de weekenden en met feestdagen kan daar veel tijd overheen gaan. Het is van belang om vlak na het incident iemand een luisterend oor te bieden en te horen en regelen wat nodig is. Daarom ontstond de wens voor een hulplijn buiten de kantoortijden. DigiContact is natuurlijk al in de lucht en 24/7 bereikbaar. Daarom kunnen zorgmedewerkers van Philadelphia sinds 1 juli voor de eerste opvang na een schokkende gebeurtenis contact opnemen met DigiContact.’

Wat de een niet schokkend vindt, kan de ander wel zo ervaren

Waarvoor kunnen de medewerkers bij DigiContact terecht? ‘Medewerkers kunnen anoniem naar DigiContact bellen als ze een schokkende gebeurtenis met een cliënt hebben meegemaakt. Dat kunnen allerlei gebeurtenissen zijn, want wat de een niet schokkend vindt, kan de ander wel zo ervaren. Iedere medewerker heeft een eigen verleden met een cliënt en ervaart hem of haar op een eigen manier, waardoor iedereen anders kan reageren op een gebeurtenis. Je kunt denken aan lichamelijke of verbale agressie, geweldsdelicten, overlijden van een cliënt, zelfbeschadiging, seksueel misbruik, wegloopgedrag, een verpleegkundige fout, een ernstige besmetting of seksuele intimidatie, maar het kan ook iets kleins of minder zichtbaars zijn wat een medewerker een onveilig gevoel geeft.’

‘Het verschilt ook per medewerker wat precies hun behoefte is. Vaak zijn ze na zo’n gebeurtenis hoog in hun emotie en willen ze hun verhaal kwijt. Bij de begeleiders van DigiContact kan dat. Ze luisteren naar wat er gebeurd is en wat de begeleider aangeeft nodig te hebben. Begeleiders zijn er voor medewerkers en geven ruimte om hun verhaal te doen.’

Een medewerker kan ook een meer praktische vraag hebben of het fijn vinden als iemand ergens in meedenkt

‘Een medewerker kan ook een meer praktische vraag hebben of het fijn vinden als iemand ergens in meedenkt. Het kan bijvoorbeeld zijn dat een medewerker is aangevallen door een cliënt en het vervolgens moeilijk vindt om alleen naar huis te gaan. Begeleiders van DigiContact kunnen dan meedenken in de oplossing: kan iemand hem of haar ophalen of thuis opvangen?

Het kan ook voorkomen dat een medewerker gewond is geraakt en niet goed weet wat hij of zij nu moet doen. Of iemand is zo aangeslagen dat hij of zij de dienst eigenlijk niet af kan maken. Wij kunnen dan helpen bij het regelen van vervanging. Vooral als iemand alleen aan het werk is, is dat erg fijn.’

Hoe gaat het vervolgens verder? ‘Deze dienst is een soort voorportaal van het opvangteam schokkende gebeurtenissen, voor buiten kantoortijden. We zullen daarom altijd vragen of de medewerker nog gebeld wil worden door iemand van het opvangteam. Zij pakken dan de opvanggesprekken verder op en zetten in wat nodig is. Als medewerkers dit niet willen, dan is dat ook goed. Bedenkt een medewerker zich later en wil hij of zij toch contact met het opvangteam? Dan kan dat alsnog.’

Het is heel mooi dat we kort op de bal steun kunnen bieden

Wat zijn de voordelen van deze nieuwe dienst van DigiContact? ‘Het is natuurlijk een nieuwe dienst, dus veel gaan we nog ervaren. Ik hoop in ieder geval dat medewerkers het als laagdrempelig zullen ervaren, als een mogelijkheid om een collega even te bellen. Daarnaast is het heel mooi dat we kort op de bal steun kunnen bieden en dat medewerkers vervolgens, als ze dat willen, verder opgevangen kunnen worden door het opvangteam schokkende gebeurtenissen.’

‘Als medewerker is de drempel soms groot om ergens hulp voor te vragen. Velen doen dit pas als een cliënt hen echt pijn heeft gedaan. Het is alleen niet normaal om elke dag een tik te krijgen of om altijd met een boog om een cliënt heen te willen lopen, omdat je je niet veilig voelt. Dat zijn dingen die niet zouden moeten. Deze dienst biedt een kans om sneller hulp te vragen en zo beter voor elkaar te kunnen zorgen. Tijdens de dienst, maar ook als een medewerker weer thuis is en toch nog zijn of haar verhaal kwijt wil.’

Het grote verschil is dat medewerkers anoniem naar deze dienst kunnen bellen

Waarin is deze dienst anders dan de consultatiedienst die DigiContact aan begeleiders biedt? ‘Voor de consultatiedienst bellen begeleiders met de vraag om mee te denken met een cliëntcasus. Deze nieuwe dienst biedt echt ondersteuning aan de medewerker zelf. Ze bellen voor zichzelf, om hun verhaal te doen. Waar nodig geven we richting in wat begeleiders kunnen doen, maar in principe luisteren we vooral. Het grote verschil is ook dat medewerkers anoniem naar deze dienst kunnen bellen. Om dat te waarborgen, zien begeleiders van DigiContact het direct als een medewerker hiervoor belt in plaats van voor een consultatiedienst. Net als voor de consultatiedienst is voor deze dienst geen abonnement nodig. Het is beschikbaar voor alle medewerkers van Philadelphia.’

Op dit moment is deze dienst beschikbaar voor medewerkers van Philadelphia. Zijn er andere aangesloten organisaties die dit ook voor hun organisatie willen, dan nodigen we die van harte uit om contact met ons op te nemen.

Als ik van huis ben, ben ik optimaal ontspannen

Na jaren in de zorg op groepen te hebben gewerkt, nam Rianne in 2014 de stap naar DigiContact. Al vanaf de start is ze bij de ontwikkeling van de dienst betrokken. Inmiddels werkt ze er als orthopedagoog. We spraken Rianne over de ontwikkeling in haar loopbaan en binnen DigiContact en over wat ze graag doet in haar vrije tijd. 

Na mijn studie ben ik een tijdje op reis geweest.

Zou je jezelf willen voorstellen? ‘Ik ben Rianne Dekker en ik woon samen met mijn vriend in Utrecht. Ik ben geboren in Delft, opgegroeid in Brabant en orthopedagogiek gaan studeren in Utrecht. Ik dacht dat ik het leuk zou vinden wat je er uiteindelijk mee kon, maar dat vond ik toen nog niet zo van belang. Zeker niet direct, omdat ik 21 jaar was toen ik afstudeerde. Dan weet je nog niet zo goed wat je wil, dus ik dacht: dat zien we dan wel. Eenmaal afgestudeerd ben ik een tijdje op reis geweest.’ 

‘Terug in Nederland vond ik het moeilijk om werk te vinden dat ik leuk vond. Er was niet zoveel werk binnen mijn interessegebied. Uiteindelijk kwam ik in de psychiatrie terecht als sociotherapeut. Dat was wel een stukje van huis, in Leiden. Ik heb daar ervaring opgedaan met het werken met mensen met een licht verstandelijke beperking, autisme en hoofdbegaafdheid. Daarna kwam ik bij Philadelphia terecht. Twee jaar in een zorgwoning, waarna het project van DigiContact op de radar kwam. Dat leek me heel tof.’

Terwijl ik het al die tijd al was, werk ik pas sinds twee jaar echt als orthopedagoog.

‘In 2014 begon ik als begeleider bij DigiContact. Ik groeide door naar senior begeleider en sinds twee jaar werk ik als orthopedagoog. Ik werk voor de helft als orthopedagoog bij DigiContact en voor de helft als orthopedagoog binnen de intensieve zorglocatie Plus in Amsterdam. Terwijl ik het al die tijd al was, werk ik dus pas sinds twee jaar echt als orthopedagoog.’

Wat was jouw rol bij de start van DigiContact? ‘In die tijd dacht iedereen mee in de ontwikkeling, dus ik ook. We werkten hard en het was uitdagend om dit product op de kaart te zetten. Voor iedereen was het vernieuwend, wat heel leuk is, maar ook veel werk vraagt. Mensen moeten de meerwaarde ervan in gaan zien, dus het vraagt veel promotiewerk, uitleg en geduld, steeds opnieuw. We waren met z’n zevenen en hadden allemaal veel energie om ervoor te gaan. Iedereen kon veel eigen input leveren. Dat was heel leuk om te doen.’

Ik wilde mijzelf verder ontwikkelen. Dat paste goed bij een organisatie in ontwikkeling, zoals DigiContact

‘Op een gegeven moment werd ik senior begeleider. In die rol heb je gedeeltelijk dienst, maar ben je ook uit de dienst om je collega’s te coachen en mee te denken in overstijgende thema’s. Op den duur ging ik zoeken naar hoe ik me door kon ontwikkelen.

We concludeerden dat een orthopedagoog/gedragsdeskundige wenselijk was binnen zo’n groeiende dienst en ik gaf aan dat mij dat ook heel tof leek om te doen. Wel vond ik het voor mijzelf nodig om mijn kennis weer bij te spijkeren. Het was even geleden dat ik die studie afrondde, dus ik wilde dit wel in samenwerking met het Expertisecentrum van Philadelphia doen. Daar kon ik met intervisie, trainingen en cursussen mezelf bijscholen in het vak. Ruim twee jaar geleden ben ik hiermee gestart.’

‘Met deze functie en de nieuwe functie in Amsterdam startte ik in een hele gekke tijd, omdat het coronavirus net was uitgebroken. Ik ging het werk in Amsterdam juist doen om de diagnostiek en behandeling uit te voeren, maar er was geen fysiek contact mogelijk. Tegelijkertijd was er bij DigiContact heel veel werk te doen.’

‘Ik was destijds de eerste senior begeleider. Die functie was er nog niet bij DigiContact, net als de functie van orthopedagoog. Het was voor mij steeds een grote uitdaging om te kijken hoe ik mezelf neer ging zetten. Wat vind ik dat bij mijn rol hoort en hoe zien mijn leidinggevende en collega’s dat? Hoe voeren we dat samen uit? Eigenlijk kan je zeggen dat ik al acht jaar aan het ontwikkelen en innoveren ben, maar dat past erg bij mij.’

Hoe blijft DigiContact passend, ook voor de nieuwe doelgroepen?

Wat maakte dat het wenselijk was dat er een orthopedagoog zou komen bij DigiContact? ‘Ik merkte dat we in contact met andere organisaties vaak met orthopedagogen en gedragswetenschappers spraken. Om goed inhoudelijk met hen in gesprek te kunnen gaan en de doelgroep en dienstverlening te kunnen matchen, vond ik dit nodig en prettig.’

‘Daarnaast was er de vraag hoe we ervoor konden zorgen dat DigiContact optimaal blijft functioneren en blijft passen bij collega’s en de nieuwe doelgroepen. Doordat ik al een hele tijd voor DigiContact werkte, had ik een goed inzicht in wat daarin nodig was. Daar kon ik op inspelen en zag ik de ontwikkelkansen voor DigiContact, mijn collega’s en mezelf. Het is iets waar ik al affiniteit mee had en waar ruimte en een behoefte lag.’

Ik kijk mee bij casussen die ingewikkeld zijn en meer aandacht vragen.

Wat doe je precies als orthopedagoog bij DigiContact? ‘Het is geen klassieke orthopedagoog-functie, want je doet geen behandeling en diagnostiek binnen DigiContact. We hebben duizenden cliënten die we ondersteunen en ik kijk mee in casussen die eruit springen, ingewikkelder zijn en meer aandacht vragen. Begeleiders lopen ertegenaan dat de ondersteuning niet lekker loopt of dat er iets anders nodig is. Daarin begeleid en spar ik met hen. Daarnaast kijk, werk en ontwikkel ik mee met hoe de groter wordende dienst, DigiContact, steeds beter en breder kan worden. Denk daarbij aan nieuwe doelgroepen, nieuwe organisaties en allerlei processen die hierin nodig zijn om dit goed uitvoerbaar te maken. De manager doet dat vanuit een zakelijk perspectief en ik kijk mee vanuit de inhoud: wat hebben cliënten en begeleiders hierin nodig?’

Ik kan vanuit een overstijgend niveau meedenken.

Waar krijg jij binnen dit werk de meeste energie van? ‘Waar ik energie van krijg, is dat het een dienst is die continu in ontwikkeling is. We proberen het altijd beter en passender te maken. Het is heel dynamisch, ik moet continu anticiperen op allerlei variabelen en dat vind ik heel leuk.’

‘Totdat ik orthopedagoog werd, heb ik altijd onregelmatig gewerkt. Omdat ik nu een 9 tot 5-baan heb, moest ik dat loslaten. Dat was wennen, want ik verloor daardoor ook contact met een groot deel van de cliënten van DigiContact, maar ik vind het heel leuk om begeleiders te adviseren. Zij kennen, zien en spreken de cliënten en zijn daarin ongelofelijk belangrijk. Ik kan vanuit een overstijgend niveau, van meer afstand meedenken in hoe we bepaalde dingen doen.’ 

Als je mensen meer regie geeft, zorgt dat er ook voor dat ze meer zelfredzaam worden.

Wat vind je de grootste meerwaarde van DigiContact? ‘De grootste meerwaarde voor cliënten is dat ze zelf in regie zijn. Zij kunnen bepalen wanneer ze DigiContact bellen. De zorg is veelal ingericht op dat we op geplande momenten bij cliënten thuis of op een ontmoetingsplek komen. Dat is mijns inziens wat gedateerd. Net als voor ons, is het leven van cliënten namelijk veel dynamischer en veeleisender geworden. Daardoor hebben ze veel momenten waarop zij het even niet meer weten, overlopen of iets nodig hebben. Ze kunnen op elk moment DigiContact benaderen en dat is ongelofelijk passend. Dat vind ik het grootste voordeel voor de cliënten.’

‘Als je mensen meer regie geeft, zorgt dat er ook voor dat ze, binnen hun mogelijkheden, meer zelfredzaam worden. Die stap kan je makkelijker maken met de begeleiding van DigiContact. Cliënten bellen soms bijvoorbeeld met een vraag over hoe ze iets kunnen doen. Nadat dit is uitgelegd, zouden ze dit op den duur steeds zelfstandiger kunnen doen. Dat is iets waar DigiContact altijd naar streeft.’

We hebben aandacht voor de groei van DigiContact en willen de deskundigheid blijven bevorderen.

Je hebt de afgelopen jaren al veel ontwikkelingen binnen DigiContact van dichtbij meegemaakt. Wat zijn op dit moment kansen die je ziet liggen om DigiContact nog beter te maken? ‘DigiContact groeit ongelofelijk hard en het is van groot belang dat deze groei samen blijft gaan met kwalitatief goede ondersteuning. We zetten structureel in op het bevorderen van de deskundigheid van de begeleiders van de verschillende clientgroepen. Dit doen we door scholing, kennisdeling en het leren van andere organisaties.’

Als ik hier de deur uitloop, ben ik het werk snel kwijt.

Neem jij je werk wel eens mee naar huis? ‘Ik heb de luxe dat ik daar eigenlijk nooit veel last van heb gehad. Als ik terugdenk aan mijn werk in de psychiatrie, dan denk ik dat het een groot verschil is dat ik nu op afstand werk. Ik was natuurlijk ook jonger, maar ik heb er toen wel eens last van heb gehad. Waar dat precies in zit weet ik niet, maar ik denk dat het een verschil maakt dat ik op afstand werk, altijd mijn collega’s om me heen heb en al lang meedraai binnen DigiContact.’

‘Bij DigiContact ben ik regelmatig beschikbaar voor allerlei vragen. Ik vind het niet erg als ik door een collega word gebeld. Ik kan heel makkelijk weer afschalen. Als ik hier zo de deur uitloop, dan ben ik het werk al snel weer kwijt.’

Ik vind het belangrijk om van het leven te genieten.

Als je de deur uitgestapt bent en vrij bent. Wat doe je dan graag? ‘Ik ben heel actief en altijd lekker op pad. Ik houd van hardlopen, wielrennen en met vriendinnen de stad in gaan. Het jaar voordat het coronavirus uitbrak, heb ik de Nijmeegse Vierdaagse uitgelopen met mijn vader. Dat was heel gaaf, maar ook heel zwaar. Ook ga ik graag met mijn vriend met de camper weg. We hebben al veel natuurcampings in Nederland ontdekt en wie weet gaan we eens naar het buitenland. Ik ben opgegroeid met kamperen en deze luxe vorm van kamperen bevalt me heel goed. Daarin ben ik echt een levensgenieter. Ik vind het belangrijk om van het leven te genieten en daarom vaak weg te zijn. Thuis is er altijd wel iets wat ik nog kan doen. Als ik van huis ben, ben ik optimaal ontspannen.’