Blended Care is een gevleugelde term tegenwoordig. In deze tijd waarin digitalisering een vlucht neemt, worden er steeds vaker mengvormen ontwikkeld van zorg ‘achter de voordeur’ en zorg op afstand. In dit verhaal over het project Buiksloterham van Philadelphia komt hier nog een dimensie bij. Die van de community. Bewoners van de wijk worden gestimuleerd om dingen samen te doen en elkaar te helpen. Een beetje zoals in een dorp. Voor mensen die begeleiding nodig hebben, houdt dit in dat zij worden ondersteund vanuit drie invalshoeken; de coach van Philadelphia, de community en DigiContact.

Het verhaal van coach Otto de Kat

Otto de Kat is coach bij Philadelphia. Hij begeleidt bewoners van de nieuwe locatie in Buiksloterham (Amsterdam). Daarnaast werkt hij als zelfstandig coach. Otto vertelt met passie over het begeleiden van jonge mensen: ‘Vaak komen mensen bij mij omdat ze vastgelopen zijn in hun werk. Wanneer je doorvraagt blijken er echter ook levensvragen achter te zitten. Het is dan zinvol om uit te zoeken welke dieperliggende thema’s er spelenen hoe je iemand in beweging kan zetten. Ik hou niet van een gemaakte setting, dan zit je al heel snel in een soort psychologenformat. Daarom ga ik vaak wandelen met de mensen die ik coach. Mijn hond mag ook mee. Als je iets in beweging wil zetten, kan het helpen om ook zelf letterlijk te bewegen.’

Begeleiding waar het moet, vrijheid waar het kan

Hoe ben je bij Philadelphia terechtgekomen? ‘Mijn tante woonde in een beschermde woonomgeving. Ik zag hoe er veel dingen voor haar beslist werden. Haar eigen zeggenschap en regie werden meer ingeperkt dan nodig was. Die ervaring maakt dat ik affiniteit heb met de doelgroep en de wijze waarop hier in Buiksloterham, maar ook binnen heel Philadelphia, begeleiding wordt gegeven vanuit de visie dat mensen zoveel mogelijk in hun eigen kracht gezet worden. Het beste uit jezelf is niet alleen de slogan van Philadelphia. Het is ook echt de filosofie van waaruit gewerkt wordt.’

Buiksloterham is een dorp, waar mensen omkijken naar elkaar

Op de vraag of Otto iets kan vertellen over Buiksloterham, antwoordt hij: ‘Buiksloterham is niet zomaar een project. Van de 138 appartementen zijn er 24 bestemd voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Deze appartementen zijn verspreid over de verschillende woontorens. Je bent hier niet anders dan de andere bewoners. Natuurlijk, je hebt een stukje zorg nodig, maar wel op maat en gericht op zoveel mogelijk eigen regie. Het is de bedoeling dat de wijk Buiksloterham een sociale cohesie ontwikkelt die je kunt vergelijken met een dorp. Begrippen als: veiligheid, geborgenheid, omkijken naar elkaar en elkaar helpen zijn essentieel en worden gestimuleerd door de gemeente en de woningbouwvereniging (Alliantie). Dit zie je terug in de inrichting van de woontorens. Er is gezorgd voor mooi ontworpen centrale ontmoetingsruimten, die uitnodigen om even een kopje koffie te drinken en een praatje te maken. Je kunt zelfs je was doen in de wasbar. De afgelopen weken zijn we heel druk geweest met het schrijven van kaartjes die we in iedere brievenbus hebben gedaan. Hiermee nodigen we alle bewoners uit om lid te worden van een Whatsappgroep. In Buiksloterham wordt niemand buitengesloten en hoort iedereen erbij. Die inclusieve gedachte spreekt mij erg aan.’

Duidelijk zijn, maar niet rigide

‘Momenteel ben ik best druk. Een aantal mensen woont al hier en iedere week komen er nieuwe bewoners bij. We hebben er bewust voor gekozen om niet iedereen tegelijk de sleutel te geven, ook al doet de woningbouwvereniging dit wel bij de reguliere appartementen. Elke week krijgen twee bewoners van een Philadelphia appartement de sleutel. Zo houden we het overzicht en kunnen we de begeleiding bieden die nodig is. De Corona-richtlijnen hebben we op een vriendelijke manier op posters gezet. De richtlijnen gaan bijvoorbeeld over het liftgebruik, het afstand houden en het aantal mensen dat in een appartement aan het klussen of verhuizen mag zijn. Het naleven gaat goed. Natuurlijk vergeet iemand de regels weleens. Dat heb je zelf ook. Ik kan me nog herinneren hoe het aan het begin van de Corona-periode was om naar de supermarkt te gaan. Best spannend toch? En nu vergeet je zelf ook weleens om de juiste afstand te houden. Ik kan alleen maar constateren dat men hier heel betrokken is en zich graag wil houden aan de afspraken die we met elkaar maken.’

Op de vraag of hij nog specifieke tips heeft, antwoordt Otto: ‘Wees vooral duidelijk, zonder rigide te zijn. Handel niet vanuit angst, probeer mensen juist je vertrouwen te geven. Een gesprek aangaan, je inleven in de ander, een vriendelijke manier vinden om afspraken te maken. In de doelgroep waar wij mee werken worden afspraken en regels weleens vergeten. Dat betekent niet dat men er maling aan heeft, maar gewoon dat je de afspraken nog een keertje moet herhalen of op een andere manier bespreekbaar moet maken.’

Een gesprek met Koen Ruis, manager sociaal domein bij zorgaanbieder Amarant. 

DigiContact betekent voor mij een andere vorm van zorg verlenen. We komen altijd op afspraak bij mensen thuis. Nu hebben onze cliënten de mogelijkheid om op hun uur en tijd contact te maken met de begeleiders van DigiContact. Dat biedt veel voordelen. Als je als cliënt alle vragen uit moet stellen, kunnen ze hoger oplopen. Doordat zij via DigiContact hun vragen meteen kunnen stellen, kan dit voorkomen worden. Onze begeleiders die bij de mensen thuiskomen, hebben daardoor veel minder brandjes te blussen.

Van een pilot met 50 cliënten nu naar 250 DigiContact gebruikers

Vorig jaar zijn we met DigiContact gestart met 50 cliënten binnen de sectoren sociaal domein en jeugd. Dit jaar is de pilot uitgebreid naar 250 aansluitingen. Het kwam langzaam op gang. Onze cliënten vonden het in het begin best spannend. Degenen waarvan we van te voren dachten: ‘Die maken er vast geen gebruik van’, doen dat juist wel. De successen zijn wisselend. De een zegt: ‘Ik vind het eng om iemand aan de lijn te krijgen die ik niet ken,’ en anderen vinden dat helemaal geen probleem. Daarin zien we verrassende ontwikkelingen bij cliënten. Naarmate de tijd verstrijkt gaat het beter, zeker voor de cliënten die er wat vaker gebruik van maken. Dan wordt de drempel steeds lager. Ik werk in de ambulante ondersteuning, en daarin moeten we cliënten toch wel vaak vragen om hun vragen uit te stellen tot het moment dat we een afspraak hebben. Juist dat aspect wordt heel goed opgelost met DigiContact. De cliënt heeft een vraag en kan meteen bellen.

DigiContact werkt ook preventief

In preventieve zin werkt het ook heel goed. Bijvoorbeeld bij cliënten die moeite hebben met hun dagritme of met opstaan. Dan belt DigiContact ’s morgens om te vragen hoe het gaat en wat de plannen zijn voor die dag. Dat zijn denk ik mooie dingen, die we zelf nooit kunnen doen. We kunnen wel gaan bellen, maar we zijn ook niet elke dag aan het werk. Bij DigiContact is altijd 24/7 iemand bereikbaar.

Laatst hoorde ik een verhaal van een begeleider. Een cliënt van haar brengt iedere dag haar kind naar school, en daar ziet ze vaak tegenop. Dan belt ze vooraf met DigiContact. Samen met de begeleider neemt ze de stappen door om haar kind gereed te maken voor school en te brengen. Haar zelfvertrouwen neemt daardoor toe en ze wordt er rustig van. Dat vind ik een heel mooi voorbeeld van wat DigiContact kan betekenen in het dagelijks leven van onze cliënten. Als je je voorstelt dat die dagen voordien heel erg hectisch begonnen, met een hoop stress en gedoe, dan is er toch wel veel veranderd, door één simpel telefoongesprek. Dat daardoor de dag gewoon rustig start, dat vind ik een mooi resultaat. Het gaat er in dit voorbeeld eigenlijk om, dat er een bepaalde routine wordt ingezet. Hoe maak je je kind wakker, hoe bereid je het kind voor op de dag? Het geeft de ouder rust en zelfvertrouwen. De spanning valt weg en daardoor wordt het contact met het kind een stuk beter. Voor ouders met een verstandelijke beperking zijn dit soort dagelijkse dingen gewoon heel moeilijk.

De zorg toegankelijk én betaalbaar houden

Amarant besloot om DigiContact in te zetten omdat we zochten naar manieren om de zorg toegankelijk, maar ook betaalbaar te houden. Net als andere aanbieders in de zorg hebben we te maken met verlaagde zorgbudgetten. Maar toch wilden we het juist niet vanuit financiën inzetten maar vanuit inhoud. Dus zo hebben we ernaar gekeken. Wat zijn nu de vragen van onze cliënten, en hoe kunnen we hier invulling aan geven? Is het dan nodig om sommige dingen anders op te pakken dan we nu doen? Toen kwamen we in contact met DigiContact en zagen we de mooie resultaten. Maar ja, volgens mij kun je niet alles zomaar blindelings overnemen, en dus hebben we gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een pilot te starten met 50 cliënten. Zo hebben we goed kunnen kijken of het daadwerkelijk een verbetering van de zorg bracht. Het resultaat is dat we toch wel wat dingen hebben aangepast. We hebben bijvoorbeeld samen met DigiContact abonnementsvormen ontwikkeld. In eerste instantie werd DigiContact gewoon betaald vanuit het budget dat we hadden voor de pilot. Nu is het een onderdeel van het reguliere zorgbudget en houden we hier rekening mee in de beschikkingen en dergelijke. We hebben hier randvoorwaarden voor afgesproken, waar de verschillende abonnementsvormen goed in passen.

Meer zorg leveren binnen hetzelfde budget

Zorginhoudelijk zorgt dat ervoor dat we veel meer contactmomenten met de cliënten kunnen hebben binnen hetzelfde budget. We zien dat cliënten veel minder hoge pieken en dalen ervaren. Preventieve begeleiding voorkomt dat er zaken escaleren en dat we alleen nog maar reactief kunnen handelen. Ja, dat zijn mooie dingen. Waar ik zag dat DigiContact verschil maakte, was een cliënt die heel veel appte naar de begeleiding. Ze belde ook veel, en was teleurgesteld wanneer de begeleider niet altijd bereikbaar was. Er werd structuur in deze situatie gebracht, door haar de mogelijkheid te geven om elke dag even te bellen met DigiContact. Het overmatig appen hield op en de relatie tussen cliënt en begeleider werd hierdoor een stuk beter. Doordat de cliënt zo vaak appte, was de reactie weleens: ‘Daar heb je haar weer, wat moet ik er nu weer mee.’ En de cliënt op haar beurt denkt: ‘Die begeleider van mij, die is er nooit, die neemt nooit op.’ Dat verstoort de relatie. Door dat te reguleren, heb je die irritaties niet meer naar elkaar toe. Het geeft rust.

DigiContact als sparringpartner

Straks krijgen we wellicht te maken met nog lagere zorgbudgetten. Of met een gebrek aan personeel. Dan moet je gaan kijken hoe je zorg anders gaat organiseren. Je kan daarbij bijvoorbeeld kijken naar vermindering van reistijd en reiskosten van de ambulante medewerkers die bij mensen thuiskomen. DigiContact kan zorgen dat je een stukje van die tijd bespaart. De medewerkers kunnen dan efficiënter ingezet worden. Buiten de reisbewegingen denk ik dat het ook een aanvulling is op de zorg. Voor cliënten maar ook voor medewerkers. In één op één thuissituaties hebben zij alleen zichzelf als middel. Als je DigiContact inzet, wordt er ook vanuit een andere kant bekeken hoe het met de cliënt gaat. Door samen af te stemmen ontstaat er een completer beeld van de best mogelijke begeleiding. DigiContact is een aanvulling op de huidige zorg. De begeleiding bij de mensen thuis zal altijd blijven. Het contact tussen medewerkers van Amarant en van DigiContact gebeurt nu nog voornamelijk in de overdrachtssfeer. Waar we naartoe kunnen gaan, is dat we DigiContact als sparringpartner kunnen gebruiken. Wanneer je als begeleider een vraag hebt of een situatie meemaakt, kun je zo samen van gedachten wisselen over wat je zou kunnen doen. Zo zou je het ook als hulpmiddel voor medewerkers kunnen inzetten.

Samen zoeken naar de best mogelijke zorg

We hebben nu binnen Amarant allerlei bereikbaarheidsdiensten, waarbij medewerkers met managers of gedragsdeskundigen kunnen bellen. Dit kan voor een gedeelte ook door DigiContact kunnen worden gefaciliteerd. Die zijn tenslotte toch al 24/7 bereikbaar. De bereikbaarheidsdienst binnen Amarant kan dan beperkt worden tot situaties waar opschaling nodig is. DigiContact is voor Amarant een aanvulling op de huidige zorg. Er zijn hierin nog veel mogelijkheden te onderzoeken. We streven hierbij voortdurend naar de beste zorg voor onze cliënten en een optimale werkomgeving voor onze medewerkers.

Een gesprek met Pascalle, ervaringsdeskundige bij zorgaanbieder Amarant en gebruiker van DigiContact.

Sinds vorig jaar doe ik mee aan de pilot met DigiContact. In het begin dacht ik: ‘Ja, DigiContact, leuk, maar waar blijft de persoonlijk begeleider dan?’ Dat was mijn grootste angst. Als het goed zou gaan, dat dan de persoonlijke begeleiding zou wegvallen. Maar dat is gelukkig niet zo. Je moet het zien als een aanvulling. Ik vind het wel heel gemakkelijk. Stel dat ik straks thuiskom en er is iets, en ik kan mijn begeleider niet bereiken, dan heb ik wel altijd iets achter de hand. Dan kan ik door DigiContact te bellen toch even wat rustiger worden.

Met een enquête hebben we mensen gevraagd naar hun ervaringen

Het is mijn taak binnen de projectgroep om te onderzoeken of het cliënten bevalt om met DigiContact te bellen. We hebben een tevredenheidsonderzoek gedaan door middel van een enquête en we hebben een aantal cliënten geïnterviewd over hun ervaringen. Het was best verrassend hoe tevreden iedereen was. Men vond het gemakkelijk en fijn dat je altijd hulp kunt vragen als er iets gebeurt. Elke maand zit ik bij het overleg van de projectgroep en ik geef presentaties over de ervaringen met DigiContact.

Er is best veel aan de hand in mijn leven

Zelf maak ik ook nog steeds gebruik van DigiContact. Er is namelijk op dit moment best veel aan de hand in mijn leven. Mijn zus is anderhalf jaar geleden overleden. Haar zoon is nog te jong om alleen te zijn. Elke morgen voordat hij naar school gaat pas ik op hem, zodat zijn vader alvast naar zijn werk kan. Mijn neefje is een beetje aan het puberen, en heeft veel meegemaakt. Zoals nu de overgang van de lagere school naar het voortgezet onderwijs. Soms wordt het mij teveel. Dan is het fijn dat ik, als ik weer thuis ben, even mijn verhaal kan doen aan een begeleider van DigiContact. Als ik terugkom van mijn neefje, is er nog geen persoonlijk begeleider aanwezig. DigiContact is altijd bereikbaar. Het is gewoon fijn dat je ergens over kunt praten op het moment dat je ermee zit. Of het nu goede of minder goede dingen zijn. Gewoon even contact met iemand die er onafhankelijk in staat.

Echte problemen kan ik met mijn man niet bespreken

Ik heb getrouwd, maar met mijn man kan ik niet zo goed praten. Hij is heel goed voor mij, maar ik ben dat niet altijd voor hem. Ik vind het moeilijk om ook goed voor hem te zijn. Ik heb dat vroeger niet geleerd. Dat is geen excuus, maar toch heb ik er daarom moeite mee. Kleine dingetjes met hem overleggen gaat nog wel, maar echte problemen kan ik met hem niet bespreken. Hij snapt mij dan gewoon niet, en dan krijgen we een beetje wrijving. Ik kan beter mijn persoonlijk begeleider of DigiContact benaderen om mijn verhaal te doen. Ik vind dat wel eng. Het inbellen, en dan over je problemen beginnen. Dat vind ik trouwens ook moeilijk als ik praat met een persoonlijk begeleider. Maar zowel de persoonlijk begeleider als de begeleiders van DigiContact helpen je daar wel mee hoor. Ik ben een open boek. Ik praat heel gemakkelijk en heb niks te verbergen. Ik heb zelf om hulp gevraagd. En als je dan dingen gaat verzwijgen, ja, dan lukt het niet om mij te helpen. In het begin deed ik dat wel, omdat ik er zelf nog niet helemaal achter stond. Maar het gaat nu heel goed. Nu ben ik gewoon heel blij met alle hulp.

Wanneer ik gebeld heb, verloopt de rest van de dag rustiger

Ik was vroeger heel erg fel en snel in mijn praten. Ik kon ook best negatief zijn. Dat wil ik niet meer, en zo wil ik ook niet overkomen. Dus ik denk er eerst over na, hoe ik met mijn verhaal begin. Ik vraag mezelf dan ook af of het wel nodig is om DigiContact lastig te vallen. Is het wel erg genoeg? Kan ik het niet zelf oplossen? Maar ik merk toch wel dat ik, wanneer ik om half 9 gebeld heb, de rest van mijn dag ook veel rustiger verloopt. Dat stukje wat ik dan besproken heb, kan ik weer een klein beetje opzijschuiven. De begeleiders van DigiContact hoeven niet te oordelen, en dat doen ze ook niet. Ze hoeven niet te zeggen hoe ik het moet aanpakken. Als ze maar iets zeggen, om mij gerust te stellen. Dat doet ook al heel veel.

Ik heb geleerd om dingen los te laten

Het werkt heel gemakkelijk. Ik heb een Ipad van Amarant gekregen. Deze wordt ingesteld op mijn Wifi netwerk en hier is de DigiContact app op geïnstalleerd. Verder staat er niks op de Ipad. Je hoeft alleen maar op de rode knop te drukken en dan krijg je contact met iemand van DigiContact. Ik bel niet zo vaak, want ik denk al snel dat ik mensen tot last ben. ‘Laat andere mensen maar bellen, die er meer baat bij hebben,’ denk ik dan. Maar eigenlijk heb ik het ook wel echt nodig hoor. Ik moet het wel vaker gaan gebruiken, dat zeg ik heel eerlijk. Het geeft mij zoveel rust. Ik ben al een vrij druk mens, en dan krijg je die problemen er ook nog eens bij. Als je iets minder last hebt van die problemen, dan is het een stuk makkelijker om de dag door te komen. Wat ik vooral geleerd heb is om dingen los te laten. Ik krijg er ook handvaten voor om dat te kunnen. Anders blijf ik er de hele dag mee lopen.

Het zou mooi zijn als iedereen DigiContact zou kunnen proberen

Hoe het verder gaat met de pilot? Er zijn nu 250 mensen die meedoen, en het loopt echt storm. Er zijn veel mensen die geïnteresseerd zijn. Je onderneemt natuurlijk allerlei dingen en loop je ergens tegenaan, dan hoef je niet op je persoonlijk begeleider te wachten. Dat voordeel trekt mensen wel aan. Men beseft nu ook dat de rol van de persoonlijk begeleider niet verandert. Er komt alleen een mogelijkheid bij. Of DigiContact voor iedereen geschikt is weet ik niet, maar het zou mooi zijn als meer mensen een kans zouden krijgen om het te proberen. Ik ontmoet regelmatig cliënten voor wie het iets zou kunnen zijn. En het is een ontlasting van de persoonlijk begeleider. Stel dat iemand heel vaak belt, dan kan hij beter naar DigiContact bellen. De persoonlijk begeleider kan zich dan op andere dingen richten.

Het grootste winstpunt is de zelfstandigheid die je voelt. Als je weet dat je DigiContact kunt bellen durf je ook meer zelf te doen. Je voelt je minder afhankelijk. En dan merk je ineens dat je tot meer in staat bent dan je zelf dacht.