Verwanten kunnen weer echt familie zijn

We zijn op bezoek bij een DigiLocatie. Hier wordt de begeleiding verzorgd door zowel een fysiek als een digitaal team. DigiContact is er voor de bewoners én begeleiders. Lisa van Duijn, manager van DigiContact, vertelt over de ervaringen. 

Met de toevoeging van digitale begeleiding kan je echt het verschil maken

Kun je iets over jezelf en jouw functie vertellen? “Zeker. Mijn naam is Lisa van Duijn en ik ben manager van DigiContact. DigiContact bestaat vanaf 2014, en ik ben bij de opstart ervan betrokken geweest als projectleider. Hiervoor werkte ik als begeleider op een crisisopvang met cliënten in de GGZ en met jeugd. Vanuit die basis ben ik doorgestroomd naar de functie van projectleider en manager bij DigiContact. Het voelt goed dat ik zo een bijdrage kan leveren aan de verdere ontwikkeling van DigiContact, omdat ik er echt in geloof dat digitale begeleiding het verschil kan maken.”

Het kan een drempel zijn om op zo’n knop te drukken

Klopt het dat zowel begeleiders als cliënten DigiContact kunnen bellen? “Ja, we hebben twee op zichzelf staande diensten. Cliënten stellen andere vragen dan medewerkers. Ze vragen zich bijvoorbeeld heel erg af wat DigiContact nou eigenlijk is en wat het doet: krijg je elke keer dezelfde persoon aan de telefoon of is dat steeds iemand anders? Je merkt dat het een drempel kan zijn om op zo’n knop te drukken en dan een gezicht in beeld te krijgen dat je misschien helemaal niet kent.”

“Cliënten bellen voornamelijk in als de spanning wat oploopt of als ze hun vragen niet gelijk bij de begeleider op locatie kunnen stellen. Er zijn vaak één of twee begeleiders op een locatie, waardoor er niet altijd tijd is voor een individueel moment. Door DigiContact kunnen ze met één druk op de knop contact leggen met een begeleider. Het feit dat er altijd wordt opgenomen, geeft, denk ik, vertrouwen in DigiContact. Dat zie je met name door de telefoontjes aan het einde van de dag, maar ook bij de opstart in de ochtend. Cliënten hebben soms een nare nacht gehad of vinden iets spannend wat er die dag gaat gebeuren. Dan bellen ze even naar DigiContact en meestal wordt dan met de cliënt de dag alvast voorbesproken. Aan het eind van de dag, na het werk of de dagbesteding of bijvoorbeeld wanneer de slaapdienst al slaapt, nemen we de afgelopen dag weer even door.”

Soms gebeuren er dingen waar begeleiders van onder de indruk raken. Ze kunnen dan bij ons terecht

“We noemen het de consultatiedienst voor begeleiders. Zij kunnen 24/7 DigiContact bellen voor collegiaal advies, om even te overleggen. Begeleiders zijn vaak alleen op de locatie of met z’n tweeën, maar dan staan ze vaak verspreid over het pand. Het is dan heel gemakkelijk om even snel naar DigiContact te bellen om ergens over te overleggen. Er gebeuren soms dingen waar begeleiders van onder de indruk raken of waarbij ze niet zeker weten of ze de protocollen goed hebben gevolgd. Bij ons kunnen ze dan terecht voor die check en het collegiale overleg. Het kan dus heel klein, maar ook heel groot zijn. Begeleiders op de locaties kunnen achter de voordeur kijken, kennen de cliënten veel beter en weten wat daarin nodig is. Wij zijn echt een aanvulling op die bestaande ondersteuning. Op grote schaal wordt aangegeven dat begeleiders dat heel fijn vinden.”

“Soms maken begeleiders zich er zorgen over of DigiContact hun werk overneemt. Ik leg dan uit dat we juist met elkaar gaan kijken hoe we de meerwaarde van de samenwerking kunnen vinden, zodat we samen de ondersteuning optimaal kunnen vormgeven.”

Hoe zorg je ervoor dat DigiContact goed integreert in het team? “Het is lastig om daar een eenduidig antwoord op te geven. We kijken altijd per locatie hoe de ondersteuning nu is, wat de wenselijke situatie is en hoe we helemaal opnieuw met elkaar kunnen kijken hoe we de ondersteuning kunnen vormgeven. We bespreken waar de meerwaarde zit van DigiContact en waar je iemand achter de voordeur nodig hebt. We leveren daarin maatwerk per locatie.”

Wij kunnen een aanvulling zijn wanneer er veel herhaling nodig is, bijvoorbeeld als iedere avond een bepaald onderwerp besproken moet worden

Wat zijn de momenten dat er wel iemand op locatie nodig is? “Je hebt natuurlijk veel dingen waarbij je bij iemand achter de voordeur wilt kijken, zoals wanneer je wilt weten hoe de persoonlijk verzorging van iemand gaat en als er grotere doelen zijn waaraan je wilt werken. Dan wil je als begeleider gewoon bij iemand op de bank kunnen zitten. Daarin kunnen wij wel een aanvulling zijn, bijvoorbeeld als er herhaling nodig is. Soms moet er iedere avond over een bepaald onderwerp gepraat worden. Dat is iets wat DigiContact zou kunnen doen. Ga je echt met elkaar door de papieren heen of heeft een cliënt voor een bepaald onderwerp echt een vertrouwensband nodig met een begeleider, dan is DigiContact niet handig.”

“Een vertrouwensband met de cliënt is juist niet wat wij willen. We vinden het namelijk belangrijk dat cliënten met iedere begeleider die op een locatie werkt goede gesprekken kunnen voeren. We willen warm contact, maar hebben in die zin niet een vertrouwensband zoals die met een begeleider kan bestaan. Daarin zit een verschil.”

We zijn 24/7 bereikbaar, waardoor cliënten ons kunnen bellen als de slaapdienst al slaapt

Wat zijn volgens jou de sterke punten van DigiContact? “Soms vinden cliënten het moeilijk om bepaalde onderwerpen met een begeleider op locatie te bespreken en is de drempel lager om dat met DigiContact te bespreken. Dat kunnen intieme onderwerpen zijn, maar het kan ook zijn dat iemand om 1 uur ’s nachts nog even wilt bellen. De slaapdienst slaapt dan al, maar wij zijn 24/7 bereikbaar.”

Soms is het lastiger om iets met een vreemde te bespreken en soms is het juist makkelijker. Zien jullie daar een patroon in? “Nee, bijna niet. Ik denk dat het ook heel persoonlijk is en je daarom per cliënt en per locatie moet kijken wat er wenselijk is en waar die meerwaarde zit.”

Verwanten kunnen weer echt familie zijn

Zien jullie ook een meerwaarde voor verwanten van de cliënten? “Wat we veel terugkrijgen van verwanten, is dat zij eerder altijd de persoon waren die cliënten belden als ze even niet bij de begeleiding terecht konden. Nu DigiContact daarvoor is, merken verwanten dat er minder vaak een beroep op hen gedaan wordt. Ook kunnen zij de cliënt naar DigiContact verwijzen als het over zorginhoudelijk dingen en hulpvragen gaat. Verwanten geven aan dat ze daardoor weer meer voelen dat de cliënt echt een familielid is en dat ze daardoor veel meer dat familiaire contact met elkaar kunnen hebben. Dat vind ik heel mooi om te horen.”

24/7 medische vragen stellen

Twijfel niet om te bellen, want we denken in elke casus graag mee

Sinds 1 november 2020 is DigiContact gestart met een digitale verpleegkundige dienst. Een team met verpleegkundigen is 24/7 beschikbaar voor begeleiders die medische vragen hebben. Wij gingen in gesprek met verpleegkundige Maaike over de ervaringen in de eerste maanden. 

Begeleiders kunnen bellen als ze willen sparren over een medische situatie

Wat doet de verpleegkundige dienst bij DigiContact precies? “Wij geven telefonisch verpleegkundige hulp en advies aan begeleiders. Zij kunnen ons bellen met medische vragen of wanneer ze even willen sparren over een situatie. Zo kan er bijvoorbeeld twijfel zijn over bepaalde medicatie. Of er is een cliënt gevallen of ziek. We proberen zo goed mogelijk te helpen, zodat de begeleider zelf weer verder kan.”

Kun je een voordeel noemen van deze nieuwe vorm van ondersteuning? “Een groot voordeel is dat begeleider niet meer altijd de huisartsenpost of de huisarts hoeft te bellen. Het is makkelijker en laagdrempeliger om een collega van DigiContact te bellen. Begeleiders kunnen even sparren met één van de verpleegkundigen van ons team. Het kan zijn dat wij zeggen dat het niet met spoed nodig is om contact op te nemen met de huisarts. Dan kan er gewacht worden tot de bekende huisarts van de cliënt de volgende ochtend langskomt. De druk op de huisartsenpost gaat daardoor omlaag en dat bespaart hen tijd.”

Maaike vertelt haar verhaal op video.

Het is best een verantwoordelijkheid voor de medewerkers van DigiContact. Wie zitten in het verpleegkundige team? Zijn dat ook huisartsen? “Nee, we zijn allemaal verpleegkundigen. Wij kunnen bij heel veel vragen over medicatie of als iemand gevallen is goed advies geven, zonder dat daar een huisarts bij betrokken hoeft te worden. En als wij het niet weten, dan sturen wij begeleiders en cliënten alsnog door naar de huisarts.”

De vragen zijn erg uiteenlopend. Dat maakt het werk heel veelzijdig en elke situatie weer anders

Het is nog erg nieuw. Hoe vind je dat het nu gaat? “Ja, het is nieuw. Toch weten ze ons al goed te vinden. In de eerste maand kregen we al 1.000 telefoontjes. De vragen lopen erg uiteen. Het zijn vooral vragen over medicatie of bijvoorbeeld over een cliënt die niet helemaal lekker is, waarbij de begeleiders twijfelen of ze de huisarts moeten bellen of dat ze het moeten afwachten. Dat maakt het werk heel veelzijdig en elke situatie weer anders. De ene keer heb je iemand binnen vijf minuten geholpen en soms ben je twintig minuten met iemand aan het bellen om een goed beeld van de casus te krijgen.”

Stemmen jullie ook casussen met elkaar af binnen het team? “We houden een logboek bij om alle telefonische oproepen te registreren. Wordt er op een later moment teruggebeld, dan kan degene die dan aan het werk is teruglezen wat de collega heeft geadviseerd. We hebben ook elke dag een overdracht tussen de ochtend- en avonddienst. Zo proberen we zaken duidelijk over te dragen. Daarnaast hebben we, omdat we nog nieuw zijn, elke twee weken overleg met medische contactpersonen. Daardoor hebben we allemaal de neuzen dezelfde kant op staan.”

Zijn er dingen waar jullie nog in kunnen groeien? “Ja, we zijn allemaal natuurlijk net begonnen met de dienst. We zijn op dit moment bezig met een opleiding waarin we leren om onze adviezen te optimaliseren, en we merken dat we daar veel aan hebben. We kunnen via de telefoon al veel sneller en beter antwoord geven op de vragen vanuit de begeleiders.”

Kun je een voorbeeld geven van een vraag die jou gesteld is? “Laatst belde een begeleider over een cliënt die ondertemperatuur had. Ze vroeg zich af wat ze moest doen en of ze de huisarts moest bellen. Door goed door te vragen, kwam ik erachter dat de cliënt hiermee bekend is als hij een blaasontsteking heeft. Je kunt pas ’s ochtends duidelijk krijgen of iemand een blaasontsteking heeft. Ik heb geadviseerd om de urine te strippen en de volgende ochtend contact op te nemen met de huisarts. Daardoor hoefden de cliënt en de begeleider ’s avonds niet richting de huisartsenpost.”

Het scheelt begeleiders veel tijd en zorgt ervoor dat ze zich zekerder voelen in de beslissingen die zij nemen

Merken ze op de locatie ook dat het hen veel tijd scheelt? “Ja, het scheelt veel tijd voor de begeleiders, doordat ze niet mee hoeven naar de huisartsenpost of de huisarts niet op locatie hoeven te ontvangen. Zij kunnen nu overleggen met de verpleegkundigen en daardoor voelen ze zich zekerder in de beslissingen die zij nemen.”

“Een ander voorbeeld is een cliënt die laatst gevallen was. Hij kon lastig op zijn benen staan. Ik heb geadviseerd om de huisartsenpost te bellen om een röntgenfoto te laten maken. De cliënt is uiteindelijk doorgestuurd naar het ziekenhuis. De begeleiders twijfelden op dat moment en ik kon ze goed helpen om de juiste beslissing te nemen.”

Bellen alleen de begeleiders of kunnen cliënten zelf ook bellen? “Op dit moment belt alleen de begeleiding. We willen het uiteindelijk wel uitbreiden zodat cliënten ook kunnen bellen. We zouden ze bijvoorbeeld kunnen helpen met vragen over medicatie of met wat ze moeten doen als ze zich niet lekker voelen.” 

Je zei net dat jullie training krijgen in hoe jullie de begeleiding zo goed mogelijk kunnen adviseren. Kan je daar meer over vertellen? “Het verschilt per casus in welke stemming je een begeleider aan de lijn krijgt. Het kan zijn dat de begeleider heel rustig en duidelijk kan vertellen wat er aan de hand is. Het komt ook voor dat de begeleider echt in paniek is en weten niet wat te doen. Dan probeer je eerst de begeleider te kalmeren, om uiteindelijk een duidelijk verhaal te kunnen krijgen. Vervolgens ga je adviseren wat ze kunnen doen. Het is natuurlijk wennen om dit allemaal telefonisch te doen, waardoor het belangrijk is om daar training in te krijgen. We krijgen een triage training, waarin we leren om aan de telefoon snel een casus helder te krijgen en goed advies te geven.”

Er kan kwalitatief betere zorg geleverd worden

Merken jullie dat dit ook bijdraagt aan de kwaliteit van de zorg op de locatie? “Ja, er kan kwalitatief betere zorg geleverd worden. De begeleiding belt namelijk sneller een verpleegkundige van DigiContact dan de huisartsenpost. De huisartsenpost bellen voelt voor begeleiding soms als een grote stap. Als ze twijfelen, bellen ze vaak niet, en zien ze het nog even aan. Wij zitten daartussen, kunnen adviseren of het nodig is en kunnen vaak zelf hun vraag beantwoorden. Bovendien zijn wij beter bekend met de doelgroep dan een onbekende huisarts en zijn we dag en nacht bereikbaar. Doordat de zorg sneller geleverd kan worden en er geen huisarts op locatie hoeft te komen, zal het ook zorgen voor kostenvermindering. Dat is natuurlijk ook fijn.”

Wat zou je nog aan begeleiders willen meegeven over DigiContact? “Wat ik zou willen zeggen tegen alle begeleiders en verpleegkundigen is dat we dag en nacht beschikbaar zijn om ze te helpen bij casussen. Twijfel vooral niet om te bellen, want wij denken in elke casus graag mee.”

Past dagbesteding nog in het ‘nieuwe normaal’?

In de Coronatijd hebben veel mensen gemerkt dat thuiswerken zo zijn voordelen heeft. Bij veel bedrijven wordt nu gesproken over de mogelijkheden om ook na COVID-19 meer thuis te werken vanwege de positieve effecten op flexibiliteit, productiviteit en werk-privébalans van de medewerkers.

Maar hoe zit dat in de gehandicaptenzorg? Is de huidige dagbesteding achterhaald en is het tijd voor nieuwe vormen? In de Zorgkrant vind je hierover een krachtig artikel. Lees het via de link ⬇️