Onze bewoners zijn zelfredzamer, zelfstandiger en trotser op zichzelf

Door middel van (beeld)bellen levert DigiContact ondersteuning op afstand aan mensen die een steuntje in de rug nodig hebben. Dit doet zij in samenwerking met begeleiders van zorgorganisaties die de begeleiding bij mensen thuis of binnen een woonlocatie verzorgen. Babs Vuijk is projectleider innovatie en projecten bij Philadelphia. In haar vorige functie als manager zorg & begeleiding zette zij DigiContact in bij woonlocatie Delftzicht. We spraken haar over haar ervaringen.

Er werd gedacht dat het een bezuiniging was, maar dat is het absoluut niet.

Hoe ben je in aanraking gekomen met DigiContact? “In mijn vorige functie was ik manager van locatie Delftzicht van Philadelphia. Daar zijn we drie jaar geleden begonnen met het inzetten van DigiContact. We werkten daar op dat moment met een slaapdienst die ’s nachts op de locatie verbleef en er tot de volgende ochtend sliep. We merkten dat de begeleiders de enigen waren die daar profijt van hadden. Zij sliepen goed, maar de cliënten niet. Cliënten gingen ’s nachts gewoon de hort op. Ik merkte dat hierdoor uren werden ingezet op tijdstippen dat cliënten het niet nodig hadden en er daardoor, op de tijdstippen dat ze het wel nodig hebben, geen uren meer beschikbaar waren. Dat vond ik zonde. Toen ben ik drie jaar geleden bij Delftzicht begonnen met het implementeren van DigiContact. Dat is ook wat ik de komende jaren bij Philadelphia ga doen. Ik doe dat omdat ik er absoluut in geloof dat het wat toevoegt voor de cliënten en het team.”

Zag je direct iets in DigiContact toen je er voor het eerst van hoorde? Hoe ging dat? “Ik sta altijd wel open voor allerlei nieuwe dingen. Toen DigiContact ontwikkeld werd, dacht ik dat het een antwoord kon zijn op de vraag naar andere manieren van begeleiden. Ik heb dat eerst voor mezelf uitgedacht en met een collega besproken. Hoe ga ik dat dan doen? Hoe pakken we dit aan? Ik wist dat er weerstand zou komen, zowel van teamleden als van cliënten en verwanten, maar ik heb altijd geloof gehad dat ze het konden. Die weerstand kwam inderdaad. Er werd gedacht dat het een bezuiniging was, maar dat was het niet. Het is gewoon een manier om medewerkers in te zetten op tijdstippen waarop de cliënten dat nodig hebben.”

De weerstand is weg omdat iedereen gemerkt heeft hoe de cliënten gegroeid zijn.

Er is nu inmiddels al wat tijd overheen gegaan. Hoe is het nu? “De weerstand in Delftzicht is weg. Dat komt omdat iedereen gemerkt heeft hoe de cliënten gegroeid zijn in hun eigen leven. Medewerkers merken dat het heel fijn is dat het rooster nu zo is ingericht dat ze met z’n tweeën werken, in plaats van alleen. Dit doet me denken aan het eerste telefoontje dat ik kreeg toen we eenmaal het nieuwe rooster hadden. Een begeleider belde me op en zei: ‘Wat denk je dat ik nu aan het doen ben? Ik ben met een groepje cliënten in een supermarkt en ik ben ze aan het leren dat je producten kunt kopen die op ooghoogte liggen, maar dat je ook op de rij daarboven of -onder kunt kijken. Dat zijn vaak goedkopere producten waar hetzelfde in zit.’ Ze had de tijd en mogelijkheid om de cliënten te leren hoe ze met geld om kunnen gaan en inmiddels gaan bewoners gewoon zelf boodschappen doen. Ze hebben de hulp niet meer nodig. 

Hetzelfde geldt voor een cliënt die zich eerder altijd versliep. Toen we met DigiContact startten, belde zij hem steeds wakker en nu staat hij zelf op tijd op en is hij op tijd op zijn werk. Dat is die groei die de bewoners hebben doorgemaakt. Dat had ik van tevoren nooit zo in kunnen schatten.”

De veiligheid van bewoners is met DigiContact goed geborgd.

Dus het is eigenlijk nog beter dan je had verwacht? “Ja, absoluut. Ik werd een keer opgeroepen toen er overdag een incident plaatsvond. Er was op dat moment geen begeleiding, dus de bewoners hadden DigiContact gebeld. Het is je grootste angst als manager van een locatie dat er echt een incident plaatsvindt. Ik zag toen hoe de samenwerking tussen bewoners en DigiContact was en dat het zoveel toevoegt. De veiligheid van de bewoners is hiermee goed geborgd.”

Zie je verschil in het soort vragen waarmee cliënten DigiContact bellen of naar de begeleiders stappen? “Het heeft vooral met het tijdstip te maken. Bewoners kunnen nu hulp vragen wanneer ze dat nodig hebben en weten ook dat ze dan meteen antwoord hebben, of het nou ’s nachts of ’s ochtends vroeg is. Ze kunnen met hun hulpvraag gewoon 24/7 terecht en ik denk dat dat wel de grootste toevoeging is. De begeleiders van DigiContact stimuleren de bewoners ook om zo veel mogelijk zelfstandig te doen.”

Als er een incident heeft plaatsgevonden, kunnen begeleiders hun verhaal kwijt bij DigiContact.

Begeleiders hebben de mogelijkheid om zelf met DigiContact te bellen. Zie je dat als meerwaarde? “Voorheen werd je als manager van een locatie weleens door begeleiders gebeld in het weekend en DigiContact heeft dat overgenomen. Als er wat is gebeurd of een begeleider wil gewoon even sparren met een collega, dan bellen ze DigiContact. Daar is inmiddels ook een verpleegkundig team bij wie je met medische zorgvragen terecht kunt. Ik denk ook echt dat het heel veel toevoegt, omdat de begeleiders bij DigiContact weten waar ze over praten, ook al zijn ze op afstand.”

Zie je dat er veel gebruik van wordt gemaakt? “Er wordt het meest gebruik van gemaakt bij calamiteiten, bij ernstige dingen die niet binnen de normale begeleiding plaatsvinden. Dan willen begeleiders even sparren of hun eigen gevoel van onrust kwijt. Als er bijvoorbeeld een incident heeft plaatsgevonden en alles is afgerond, kunnen ze bij de collega’s van DigiContact hun verhaal kwijt.”

Er is meer tijd om cliënten te helpen te groeien en zich te ontwikkelen.

Is het werk van begeleiders op locatie veranderd door de samenwerking met DigiContact? “Het werk is voor de begeleiders zeker veranderd. Dat is niet alleen omdat ze nu tijdens een dienst met z’n tweeën werken, in plaats van alleen, maar ook omdat simpele hulpvragen meteen opgelost worden door DigiContact. Hulpvragen blijven daardoor niet liggen en cliënten hoeven niet te wachten tot er een begeleider is. De vraag kan gelijk beantwoord worden door DigiContact en daardoor heeft de begeleider meer tijd om andere dingen te ontwikkelen, samen met cliënten. Dat zie ik als een wezenlijke verandering.”

“Doordat hulpvragen van cliënten nu 24/7 beantwoord worden, is er meer tijd om andere dingen met cliënten op te pakken. De begeleiders kunnen cliënten meer helpen te groeien en zich te ontwikkelen en er is meer tijd voor een-op-een gesprekken.”

Cliënten zijn zelfredzamer geworden, leven zelfstandiger en zijn trotser op zichzelf.

Hoe kijk jij nu terug op de afgelopen drie jaar met DigiContact? “Ik heb altijd geweten dat cliënten dit konden en dat het wat toe zou voegen, maar ik heb zelf nooit van tevoren kunnen voorzien hoe enorm cliënten hierin zijn gegroeid. Ik vind dat het mooiste wat er is gebeurd.”

Waar zit die groei hem bijvoorbeeld in? “De groei in zelfstandigheid, in zelf beslissingen nemen, in zelf boodschappen doen, in geen hulp meer hoeven te vragen en eigenlijk net zo’n leven te leiden als ieder ander in de maatschappij. Zelf wakker worden en op tijd op je werk zijn. Het klinkt als hele kleine dingen, maar voor cliënten zijn het enorme groeimomenten die ze doormaken. Ik denk dat de groei bij cliënten ook zit in het gevoel van eigenwaarde en het gevoel dat ze het zelf kunnen en niet altijd fysieke begeleiding nodig hebben, omdat ze DigiContact kunnen bellen. In de loop der jaren heb ik ook gemerkt dat cliënten niet voor alles meer hulp van begeleiding nodig hebben, maar dat ze steeds meer in staat zijn om zelf tot oplossingen te komen. Ze zijn zelfredzamer geworden, leven zelfstandiger en zijn trotser op zichzelf. Ja, dat vind ik echt het mooiste effect van de inzet van DigiContact.”

De kracht van de combinatie van een fysiek en een digitaal team

We zijn op bezoek bij een DigiLocatie, die geopend is op 1 juli 2020. Hier wonen 25 mensen zelfstandig in een eigen appartement. De begeleiding wordt gevormd door een kernteam en een digitaal team. Met Karin van Beek, manager zorg & begeleiding bij Philadelphia, spraken we over haar ervaringen met deze vernieuwende werkwijze.

Wie wonen er op deze locatie? “Dit is een locatie waar 25 mensen zelfstandig in een eigen appartement wonen. Ze hebben hun eigen woonkamer, slaapkamer en badkamer en kunnen gebruik maken van twee algemene ruimtes. Die ruimtes zijn een ontmoetingsplek en steunpunt. De meeste mensen die hier wonen zijn jongvolwassenen met een licht verstandelijke beperking.”

Er is een kernteam en een digitaal team.

Jullie maken gebruik van DigiContact. Kun je daar iets over vertellen? “Het bijzondere van deze locatie is dat er twee teams zijn: een kernteam en een digitaal team. We zien dit als een kwaliteitsverbetering. We willen ervoor zorgen dat de vragen die onze bewoners vaak acuut hebben, direct beantwoord kunnen worden. Juist deze doelgroep heeft moeite om het stellen van die vragen uit te stellen. DigiContact is hiervoor een goede oplossing. Op andere locaties zie ik het vaak misgaan, omdat bewoners die ene vraag willen stellen of iets willen bespreken, maar het team daar niet altijd beschikbaar voor is. Helemaal op locaties als deze is die beschikbaarheid belangrijk, omdat er niet een gang is waar mensen op uitkomen. Mensen zijn meer onzichtbaar.”

De rapportages van DigiContact zijn verhalend geschreven. Dat geeft een completer beeld van de bewoner.

Is het ook in praktijk de oplossing, wat jou betreft? “Ja, ik zie namelijk dat de vragen die gesteld worden aan DigiContact anders zijn dan de vragen die gesteld worden aan de fysieke medewerkers. Dat zie ik ook terug in de rapportages. Normaalgesproken rapporteren fysieke medewerkers niet letterlijk alles wat er is gebeurd en gezegd. Zij zijn het gewend om niet de alledaagse dingen op te schrijven, maar echt dat eruit te filteren dat aansluit op de hulpvraag van een cliënt. De rapportages van DigiContact gaan vaak over dingen die bewoners even kwijt willen, persoonlijke verhalen die in de digitale gesprekken verteld worden. Voor mij – en ik kan me voorstellen dat het voor de medewerker en gedragswetenschapper ook geldt – is het beeld daardoor veel completer in het ECD (Elektronisch Cliënten Dossier) dan op de andere locaties.”

Medewerkers komen niet terug op wat ze gelezen hebben, maar houden het in hun achterhoofd en nemen het mee in hun begeleiding.

Merk je dat dat invloed heeft op de begeleiding? “Ja, dat begint nu langzamerhand te komen, want we zijn natuurlijk nog maar net gestart. Het ECD is opgesteld en vooral in het begin hadden bewoners er nog moeite mee dat iedereen alles over hem of haar kon weten. Wel hadden ze al het idee dat ze bij DigiContact hun verhaal kwijt konden. Doordat zij ook met het ECD kunnen meelezen, zien ze de toegevoegde waarde ervan. Ze merken dat medewerkers daardoor kunnen aansluiten op wat erin staat. Medewerkers komen niet terug op wat ze gelezen hebben, maar houden het in hun achterhoofd en nemen het mee in hun begeleiding. Als de bewoner erover wilt praten, dan kan dat natuurlijk, maar het hoeft niet. Het is daarom gewoon een toevoeging op het totale beeld. De bewoner heeft veel sneller het idee dat iemand hem kent. Omdat je terugpakt op de vorige rapportages die je gelezen hebt, borduur je steeds voort op wat er al staat. Hierdoor heeft een cliënt niet meer één vertrouwenspersoon die alles van hem weet, maar wordt informatie meer gedeeld.”

Wordt dat als prettig ervaren? “Zoals ik net zei, vonden ze dat in het begin lastig. Voor hun gevoel ligt hun verhaal op straat. Daar hebben we gesprekken over gehad, waarin wij benoemden dat we het willen weten, omdat wij de zorgvraag van de bewoner heel goed willen beantwoorden. Om dat heel goed te kunnen, hebben wij die informatie nodig. Langzamerhand zien bewoners daardoor de voordelen ervan in. Ze hoeven niet vaak meer hun verhaal te vertellen, want het staat al ergens opgeschreven.”

Het werkt heel snel en direct, waardoor de bewoner meteen is gerustgesteld.

Heb je het idee dat bewoners er prettiger door in hun vel zitten? “Zeker. Een grappig voorbeeld is dat een bepaalde bewoner er in het begin de meeste weerstand tegen had. Vanaf het begin zei zij dat zij er echt geen gebruik van ging maken. ‘Ik heb er behoefte aan dat, wanneer ik ’s nachts wakker lig, een fysiek iemand mij gerust komt stellen,’ zei ze. We hebben haar van meet af aan meegenomen in het hele verhaal en zij is nu degene die het meest gebruikmaakt van DigiContact en er absoluut de voordelen van inziet. Het is heel snel en direct. Je pakt je laptop of tablet, tikt erop en stelt jouw vraag. Daardoor is ze meteen gerustgesteld. Bij DigiContact weten ze ook allemaal wie zij is en dat zij dat nodig heeft. Al belt ze 100 keer, dat is helemaal niet erg. Het werkt dus juist heel erg goed voor haar.”

Begeleiders weten dat zij gehoord worden en antwoord krijgen op hun vraag.

Er is een optie voor begeleiders om steun te vragen bij DigiContact. Zou je kunnen vertellen hoe dat gaat? “Begeleiders hebben inderdaad ook de mogelijkheid om advies te vragen aan DigiContact-medewerkers. Soms zitten zij in een lastige situatie, voelen ze zich niet vertrouwd en hebben ze even feedback nodig. Dat gebeurt vaak op momenten dat net je laatste collega vertrokken is of vlak voordat je gaat slapen. Medewerkers bellen dan DigiContact en vertellen dat ze ergens mee zitten of twijfelen of ze iets wel goed hebben gedaan. Ze vragen tips over hoe ze iets kunnen aanpakken. Ik zie dat terug en hoor ook terug van medewerkers dat ze er op die manier gebruik van maken.”

Hoe ervaren medewerkers dit? “Begeleiders voelen zich ondersteund door die samenwerking met DigiContact. Dat komt ook doordat ze weten dat er heel goed geschoold personeel zit. Zij weten dus dat zij daar gehoord worden en een goed antwoord krijgen op hun vraag.”

De combinatie van het fysieke kernteam en DigiContact draagt veel bij aan de zelfstandigheid van bewoners.

Kun je een voorbeeld geven van een positief effect van deze gecombineerde vorm van begeleiding?  “Ja, dan kom ik even terug op de bewoner waar ik het net over had. Zij hing heel erg aan haar moeder en vertrouwde ook heel erg op haar. Ze hadden van tevoren er wel echt hun bedenkingen bij dat ze hier ging wonen en vroegen zich af of ze zich wel ging redden. Ze voelden zo erg die afhankelijkheid, ook van elkaar. Het grappige is dat de bewoner, vanaf het moment dat ze hier kwam, gebruikmaakt van DigiContact en het fysieke team en ze is enorm gegroeid. Dat is echt ongelofelijk. Haar moeder had er in het begin wel moeite mee dat ze nu iemand anders heeft om mee te praten, maar ze heeft nu echt ingezien dat het zo’n goede stap voor haar geweest is om haar te laten wonen op een locatie als deze. Het heeft zoveel bijgedragen aan haar zelfstandigheid en ze doet nu hartstikke veel. Ik hoorde net dat ze als vrijwilliger werkt op een andere locatie. Dat hadden ze van tevoren echt nooit verwacht.”

Ik hou van kickboksen, koken en pianospelen. En van mijn hond, dat is echt mijn vriend.

Sander is 32 jaar en woont in Zwolle samen met zijn partner en hond. Sinds ruim vier jaar werkt hij bij DigiContact. In die periode is hij er even een half jaar tussenuit geweest. Met z’n drietjes maakten ze een rondreis door Engeland. Voordat Sander bij DigiContact kwam werkte hij op woonlocatie van Philadelphia en als ambulant begeleider. Hij tikt al bijna de twaalf en een half jaar aan in de zorg.

We hebben de auto ingepakt en zijn vertrokken

Wat heb je in Engeland gedaan? “Waar sommige mensen de beslissing nemen om op een bepaalde leeftijd ofwel te gaan trouwen of aan kinderen te beginnen, hebben wij besloten een rondreis door Engeland te maken toen het nog kon. We hebben allebei onze baan even op pauze gezet en gezegd, we gaan. We hebben de auto ingepakt en zijn vertrokken. Mooi was dat.”

Hoe ben je bij DigiContact terechtgekomen? “Ik heb altijd gewerkt op woonlocaties en daarna dus ambulant. Nee, ik zeg het verkeerd-om. Ik werkte eerst ambulant en ben toen naar een woonlocatie gegaan. Omdat het fysiek voor mij beter was om iets meer zittend werk te gaan doen ben ik naar DigiContact gegaan. Eerst ben ik gaan kijken of dat bij mij zou passen en vrij snel kwam ik erachter dat dat zo was, dus ben ik hier niet meer weggegaan. Gelukkig maar.”

Als je echte belangstelling toont, ontstaan de mooiste gesprekken

Wat doe je bij DigiContact? “Momenteel werk ik als senior begeleider. In feite ben ik er gewoon om alle gesprekken met cliënten te voeren, overigens ook met medewerkers van woonlocaties als er vragen zijn. Wij proberen door middel van gesprekken en soms wat tips, maar vooral ook door te luisteren en vragen te stellen, ervoor te zorgen dat cliënten weer verder kunnen in hun dag. Of we nemen een dag met ze door of we plannen een dagelijkse herinnering van de medicatie, omdat mensen het anders vergeten. Er zijn zoveel onderwerpen waarover gebeld wordt, ik kan het zo niet bedenken, heel veel.”

Kun je een voorbeeld noemen van een gesprek wat jou echt is bijgebleven? “Ja, een heel positief gesprek, wat ik echt als heel prettig heb ervaren en leerzaam ook, was met een dame. Ze vertelde mij heel erg te houden van fotografie. Nu heb ik zelf niet zo heel veel kennis van fotografie en dat maakt het misschien des te leuker, als je jezelf zo opstelt dat je ook wel wil leren. Ik heb haar vragen gesteld over fotografie en wat zij dan precies deed.”

“Zij vertelde dat ze heel graag foto’s wilde maken van mensen met een beperking, juist om te laten zien hoe mooi die mensen zijn. Zo zei ze het echt letterlijk en dat deed mij wel wat, in positieve zin. Ze zei ook: “Ik ga ook geen filter over foto’s gebruiken. Ik ga ze niet mooier maken dan hij is, want mensen zijn zoals ze zijn en ze zijn mooi zoals ze zijn”. Toen dacht ik: ja, dat is toch echt wel prachtig, als je dat gewoon kan zeggen. Dat vond ik mooi. Het was een heel fijn gesprek, ook al heb ik niet zoveel met fotografie. Als je jezelf zo opstelt dat je van iedereen ook wat wil leren en jezelf echt wil verdiepen dan komen er de mooiste gesprekken uit.”

Zij had een goede elevator pitch. Sander: “Absoluut. Zij gaf ook nog een voorbeeld, ze zei: “Als je nu uit het raam kijkt” – dat deed ik, ik werkte toevallig toen ook thuis en ik keek ook echt uit mijn raam, net zoals ik nu even kan doen – Ze zei: “Ja, het is mistig, maar als ik dan ga doen alsof de zon schijnt, dus ik maak er een hele filter overheen, dan is het nep. Dat is niet wat het is, ik wil een foto echt hebben”. Ja, dat vond ik mooi.”

Iedere begeleider kan iedere cliënt de juiste begeleiding geven

Zie jij kansen voor DigiContact? Waar verdere ontwikkelingsmogelijkheden liggen? Sander: “Hoe bedoel je dat precies?” Er is nu bijvoorbeeld een digitaal verpleegkundig team en nachtmonitoring wordt opgestart. Jij werkt natuurlijk nu al wat jaren bij DigiContact, zie jij nog meer mogelijkheden voor DigiContact om zich verder te ontwikkelen?

“Als je nu kijkt dan zie je dat alle begeleiders kennis hebben van alle mogelijke beperkingen en ziektebeelden. Ik denk dat het goed is om op termijn te gaan inventariseren waar de expertise van iedere begeleider ligt. Dan kun je ook kijken welke cliënt of welke doelgroep het best past bij welke collega, zodat we misschien cliënten daarin nog verder vooruit kunnen helpen. Ik denk dat dat wel een ontwikkeldoel zou kunnen zijn. De begeleidersgroep wordt alleen maar groter, net als de differentiatie binnen de cliëntgroepen en zorgorganisaties. Ja, dan moeten wij ook blijven meegroeien.”

Heb je het idee dat je mensen met een psychische stoornis ook goed kan helpen of ben je als begeleider toch meer ingesteld op mensen met een beperking? “Iedere begeleider kan in principe elke cliënt begeleiden. Waar wij altijd voor zorgen is dat wij alle informatie hebben, daarom voeren wij ook intakes met alle cliënten en met de begeleider erbij. Juist om ervoor te zorgen dat wij de informatie over een cliënt hebben inclusief een juiste begeleidingswijze. In dat opzicht maakt het dus niet uit.”

“Iedereen heeft nu ook al wel zijn eigen expertise, dus we vragen elkaar ook, waar ben jij goed in, kun je mij hierin een beetje helpen? Mijn kennis over de GGZ is wat minder, daar ben ik iets minder in gespecialiseerd, maar dan vraag ik mijn collega’s: Goh, ik liep hier tegenaan, kun je me verder helpen voor een volgende keer of hoe kan ik dat anders doen?”

Wat is jouw specialisme? “Dat is toch de gehandicaptenzorg. Daar kom ik ook echt vandaan en dat heb ik altijd gedaan, dus dan ligt daar wel meer mijn expertise dan bijvoorbeeld bij de GGZ.”

Mijn hond, een bordercollie van 7 jaar, is echt mijn vriend

Wat doe je als je niet aan het werk bent? “Ik houd van sport. Ik kijk graag naar voetballen. Ik zit zelf op kickboksen dat doe ik één of twee keer per week. Dat doe ik weleens met mijn partner en dat doe ik ook weleens met vrienden. Ik heb ook spullen in huis om af en toe wat te trainen. Ik houd van koken, dat vind ik ook leuk om te doen.”

“Oh ja, we hebben een piano en daar probeer ik af en toe wat op te spelen. Maar dat komt er nooit zo van. Al hebben we echt net per vandaag afgesproken dat we ook Zoom meetings gaan volgen voor pianoles, dus dan zal ik wel weer moeten. En in de sneeuw spelen met mijn hond. Dat is heerlijk. Ik heb een bordercollie van zeven jaar, dat is echt mijn vriend.”

Wat vind je het mooiste onderdeel van je werk? “Ik noemde net zo’n voorbeeld van een gesprek wat ik heel erg fijn vind en iets wat mij ook kan raken. Het mooiste vind ik dat je een cliënt echt weer verder helpt en vooral als hij of zij zijn of haar eigen ideeën kan bedenken door middel van vraagstelling. Dat je een vraag stelt en iemand bedenkt zich ineens: “oh, ja misschien zou ik dat ook nog wel kunnen doen.”

“Toevallig vandaag liep iemand er tegenaan dat ze de deur niet uit kon, omdat ze wachtte op een pakketje. Dan stel ik de vraag: “Kun je dan echt je deur niet uit of zijn er ook andere mogelijkheden?” Eigenlijk door middel van vragen kwam ze erachter dat ze ook wel een briefje kon ophangen dat ze het bij de buren konden afleveren. Ja, een simpel voorbeeld, maar je merkt dan toch dat mensen het zelf gaan bedenken en als mensen het zelf gaan bedenken en zelf verder kunnen dan vind ik dat heel mooi.”

Begeleiders hebben soms baat bij een collega die meedenkt 

“Wat mij ook altijd heel goed doet zijn de bereikbaarheidsdiensten van locaties. Als ik zo’n consultatiegesprek voer, – hoe we dat zo mooi noemen – dan merk je dat begeleiders op de woonlocaties het prettig vinden om met een collega te sparren die wat meer op afstand staat. Er kunnen soms best panieksituaties ontstaan en dan is het fijn dat wij rustig blijven. Wij zijn daar dan minder een partij in, omdat wij natuurlijk niet een directe band met de cliënt hebben, dus wij kunnen dan misschien iets makkelijker vanuit rust samen met de begeleider de oplossing vinden. Ik vind het heel fijn om de begeleider in zo’n situatie weer verder te helpen en krijg daar geregeld een blijk van dankbaarheid voor terug.”

“Ik kreeg laatst een mailtje van een begeleider. Ze zei: “Wat er gebeurd is, is echt wel heel heftig geweest, maar mocht nog een keer iets voorvallen dan weet ik dat ik bij jullie in goede handen ben.” Dat is toch eigenlijk waar je het voor doet. Mijn rol was helemaal niet zo groot. Ik bedoel, zij heeft het gedaan, zij heeft gehandeld en zij heeft goed gehandeld, maar dat je dan toch nog dat te horen krijgt dat doet me goed.”

Verwanten kunnen weer echt familie zijn

We zijn op bezoek bij een DigiLocatie. Hier wordt de begeleiding verzorgd door zowel een fysiek als een digitaal team. DigiContact is er voor de bewoners én begeleiders. Lisa van Duijn, manager van DigiContact, vertelt over de ervaringen. 

Met de toevoeging van digitale begeleiding kan je echt het verschil maken

Kun je iets over jezelf en jouw functie vertellen? “Zeker. Mijn naam is Lisa van Duijn en ik ben manager van DigiContact. DigiContact bestaat vanaf 2014, en ik ben bij de opstart ervan betrokken geweest als projectleider. Hiervoor werkte ik als begeleider op een crisisopvang met cliënten in de GGZ en met jeugd. Vanuit die basis ben ik doorgestroomd naar de functie van projectleider en manager bij DigiContact. Het voelt goed dat ik zo een bijdrage kan leveren aan de verdere ontwikkeling van DigiContact, omdat ik er echt in geloof dat digitale begeleiding het verschil kan maken.”

Het kan een drempel zijn om op zo’n knop te drukken

Klopt het dat zowel begeleiders als cliënten DigiContact kunnen bellen? “Ja, we hebben twee op zichzelf staande diensten. Cliënten stellen andere vragen dan medewerkers. Ze vragen zich bijvoorbeeld heel erg af wat DigiContact nou eigenlijk is en wat het doet: krijg je elke keer dezelfde persoon aan de telefoon of is dat steeds iemand anders? Je merkt dat het een drempel kan zijn om op zo’n knop te drukken en dan een gezicht in beeld te krijgen dat je misschien helemaal niet kent.”

“Cliënten bellen voornamelijk in als de spanning wat oploopt of als ze hun vragen niet gelijk bij de begeleider op locatie kunnen stellen. Er zijn vaak één of twee begeleiders op een locatie, waardoor er niet altijd tijd is voor een individueel moment. Door DigiContact kunnen ze met één druk op de knop contact leggen met een begeleider. Het feit dat er altijd wordt opgenomen, geeft, denk ik, vertrouwen in DigiContact. Dat zie je met name door de telefoontjes aan het einde van de dag, maar ook bij de opstart in de ochtend. Cliënten hebben soms een nare nacht gehad of vinden iets spannend wat er die dag gaat gebeuren. Dan bellen ze even naar DigiContact en meestal wordt dan met de cliënt de dag alvast voorbesproken. Aan het eind van de dag, na het werk of de dagbesteding of bijvoorbeeld wanneer de slaapdienst al slaapt, nemen we de afgelopen dag weer even door.”

Soms gebeuren er dingen waar begeleiders van onder de indruk raken. Ze kunnen dan bij ons terecht

“We noemen het de consultatiedienst voor begeleiders. Zij kunnen 24/7 DigiContact bellen voor collegiaal advies, om even te overleggen. Begeleiders zijn vaak alleen op de locatie of met z’n tweeën, maar dan staan ze vaak verspreid over het pand. Het is dan heel gemakkelijk om even snel naar DigiContact te bellen om ergens over te overleggen. Er gebeuren soms dingen waar begeleiders van onder de indruk raken of waarbij ze niet zeker weten of ze de protocollen goed hebben gevolgd. Bij ons kunnen ze dan terecht voor die check en het collegiale overleg. Het kan dus heel klein, maar ook heel groot zijn. Begeleiders op de locaties kunnen achter de voordeur kijken, kennen de cliënten veel beter en weten wat daarin nodig is. Wij zijn echt een aanvulling op die bestaande ondersteuning. Op grote schaal wordt aangegeven dat begeleiders dat heel fijn vinden.”

“Soms maken begeleiders zich er zorgen over of DigiContact hun werk overneemt. Ik leg dan uit dat we juist met elkaar gaan kijken hoe we de meerwaarde van de samenwerking kunnen vinden, zodat we samen de ondersteuning optimaal kunnen vormgeven.”

Hoe zorg je ervoor dat DigiContact goed integreert in het team? “Het is lastig om daar een eenduidig antwoord op te geven. We kijken altijd per locatie hoe de ondersteuning nu is, wat de wenselijke situatie is en hoe we helemaal opnieuw met elkaar kunnen kijken hoe we de ondersteuning kunnen vormgeven. We bespreken waar de meerwaarde zit van DigiContact en waar je iemand achter de voordeur nodig hebt. We leveren daarin maatwerk per locatie.”

Wij kunnen een aanvulling zijn wanneer er veel herhaling nodig is, bijvoorbeeld als iedere avond een bepaald onderwerp besproken moet worden

Wat zijn de momenten dat er wel iemand op locatie nodig is? “Je hebt natuurlijk veel dingen waarbij je bij iemand achter de voordeur wilt kijken, zoals wanneer je wilt weten hoe de persoonlijk verzorging van iemand gaat en als er grotere doelen zijn waaraan je wilt werken. Dan wil je als begeleider gewoon bij iemand op de bank kunnen zitten. Daarin kunnen wij wel een aanvulling zijn, bijvoorbeeld als er herhaling nodig is. Soms moet er iedere avond over een bepaald onderwerp gepraat worden. Dat is iets wat DigiContact zou kunnen doen. Ga je echt met elkaar door de papieren heen of heeft een cliënt voor een bepaald onderwerp echt een vertrouwensband nodig met een begeleider, dan is DigiContact niet handig.”

“Een vertrouwensband met de cliënt is juist niet wat wij willen. We vinden het namelijk belangrijk dat cliënten met iedere begeleider die op een locatie werkt goede gesprekken kunnen voeren. We willen warm contact, maar hebben in die zin niet een vertrouwensband zoals die met een begeleider kan bestaan. Daarin zit een verschil.”

We zijn 24/7 bereikbaar, waardoor cliënten ons kunnen bellen als de slaapdienst al slaapt

Wat zijn volgens jou de sterke punten van DigiContact? “Soms vinden cliënten het moeilijk om bepaalde onderwerpen met een begeleider op locatie te bespreken en is de drempel lager om dat met DigiContact te bespreken. Dat kunnen intieme onderwerpen zijn, maar het kan ook zijn dat iemand om 1 uur ’s nachts nog even wilt bellen. De slaapdienst slaapt dan al, maar wij zijn 24/7 bereikbaar.”

Soms is het lastiger om iets met een vreemde te bespreken en soms is het juist makkelijker. Zien jullie daar een patroon in? “Nee, bijna niet. Ik denk dat het ook heel persoonlijk is en je daarom per cliënt en per locatie moet kijken wat er wenselijk is en waar die meerwaarde zit.”

Verwanten kunnen weer echt familie zijn

Zien jullie ook een meerwaarde voor verwanten van de cliënten? “Wat we veel terugkrijgen van verwanten, is dat zij eerder altijd de persoon waren die cliënten belden als ze even niet bij de begeleiding terecht konden. Nu DigiContact daarvoor is, merken verwanten dat er minder vaak een beroep op hen gedaan wordt. Ook kunnen zij de cliënt naar DigiContact verwijzen als het over zorginhoudelijk dingen en hulpvragen gaat. Verwanten geven aan dat ze daardoor weer meer voelen dat de cliënt echt een familielid is en dat ze daardoor veel meer dat familiaire contact met elkaar kunnen hebben. Dat vind ik heel mooi om te horen.”

24/7 medische vragen stellen

Twijfel niet om te bellen, want we denken in elke casus graag mee

Sinds 1 november 2020 is DigiContact gestart met een digitale verpleegkundige dienst. Een team met verpleegkundigen is 24/7 beschikbaar voor begeleiders die medische vragen hebben. Wij gingen in gesprek met verpleegkundige Maaike over de ervaringen in de eerste maanden. 

Begeleiders kunnen bellen als ze willen sparren over een medische situatie

Wat doet de verpleegkundige dienst bij DigiContact precies? “Wij geven telefonisch verpleegkundige hulp en advies aan begeleiders. Zij kunnen ons bellen met medische vragen of wanneer ze even willen sparren over een situatie. Zo kan er bijvoorbeeld twijfel zijn over bepaalde medicatie. Of er is een cliënt gevallen of ziek. We proberen zo goed mogelijk te helpen, zodat de begeleider zelf weer verder kan.”

Kun je een voordeel noemen van deze nieuwe vorm van ondersteuning? “Een groot voordeel is dat begeleider niet meer altijd de huisartsenpost of de huisarts hoeft te bellen. Het is makkelijker en laagdrempeliger om een collega van DigiContact te bellen. Begeleiders kunnen even sparren met één van de verpleegkundigen van ons team. Het kan zijn dat wij zeggen dat het niet met spoed nodig is om contact op te nemen met de huisarts. Dan kan er gewacht worden tot de bekende huisarts van de cliënt de volgende ochtend langskomt. De druk op de huisartsenpost gaat daardoor omlaag en dat bespaart hen tijd.”

Maaike vertelt haar verhaal op video.

Het is best een verantwoordelijkheid voor de medewerkers van DigiContact. Wie zitten in het verpleegkundige team? Zijn dat ook huisartsen? “Nee, we zijn allemaal verpleegkundigen. Wij kunnen bij heel veel vragen over medicatie of als iemand gevallen is goed advies geven, zonder dat daar een huisarts bij betrokken hoeft te worden. En als wij het niet weten, dan sturen wij begeleiders en cliënten alsnog door naar de huisarts.”

De vragen zijn erg uiteenlopend. Dat maakt het werk heel veelzijdig en elke situatie weer anders

Het is nog erg nieuw. Hoe vind je dat het nu gaat? “Ja, het is nieuw. Toch weten ze ons al goed te vinden. In de eerste maand kregen we al 1.000 telefoontjes. De vragen lopen erg uiteen. Het zijn vooral vragen over medicatie of bijvoorbeeld over een cliënt die niet helemaal lekker is, waarbij de begeleiders twijfelen of ze de huisarts moeten bellen of dat ze het moeten afwachten. Dat maakt het werk heel veelzijdig en elke situatie weer anders. De ene keer heb je iemand binnen vijf minuten geholpen en soms ben je twintig minuten met iemand aan het bellen om een goed beeld van de casus te krijgen.”

Stemmen jullie ook casussen met elkaar af binnen het team? “We houden een logboek bij om alle telefonische oproepen te registreren. Wordt er op een later moment teruggebeld, dan kan degene die dan aan het werk is teruglezen wat de collega heeft geadviseerd. We hebben ook elke dag een overdracht tussen de ochtend- en avonddienst. Zo proberen we zaken duidelijk over te dragen. Daarnaast hebben we, omdat we nog nieuw zijn, elke twee weken overleg met medische contactpersonen. Daardoor hebben we allemaal de neuzen dezelfde kant op staan.”

Zijn er dingen waar jullie nog in kunnen groeien? “Ja, we zijn allemaal natuurlijk net begonnen met de dienst. We zijn op dit moment bezig met een opleiding waarin we leren om onze adviezen te optimaliseren, en we merken dat we daar veel aan hebben. We kunnen via de telefoon al veel sneller en beter antwoord geven op de vragen vanuit de begeleiders.”

Kun je een voorbeeld geven van een vraag die jou gesteld is? “Laatst belde een begeleider over een cliënt die ondertemperatuur had. Ze vroeg zich af wat ze moest doen en of ze de huisarts moest bellen. Door goed door te vragen, kwam ik erachter dat de cliënt hiermee bekend is als hij een blaasontsteking heeft. Je kunt pas ’s ochtends duidelijk krijgen of iemand een blaasontsteking heeft. Ik heb geadviseerd om de urine te strippen en de volgende ochtend contact op te nemen met de huisarts. Daardoor hoefden de cliënt en de begeleider ’s avonds niet richting de huisartsenpost.”

Het scheelt begeleiders veel tijd en zorgt ervoor dat ze zich zekerder voelen in de beslissingen die zij nemen

Merken ze op de locatie ook dat het hen veel tijd scheelt? “Ja, het scheelt veel tijd voor de begeleiders, doordat ze niet mee hoeven naar de huisartsenpost of de huisarts niet op locatie hoeven te ontvangen. Zij kunnen nu overleggen met de verpleegkundigen en daardoor voelen ze zich zekerder in de beslissingen die zij nemen.”

“Een ander voorbeeld is een cliënt die laatst gevallen was. Hij kon lastig op zijn benen staan. Ik heb geadviseerd om de huisartsenpost te bellen om een röntgenfoto te laten maken. De cliënt is uiteindelijk doorgestuurd naar het ziekenhuis. De begeleiders twijfelden op dat moment en ik kon ze goed helpen om de juiste beslissing te nemen.”

Bellen alleen de begeleiders of kunnen cliënten zelf ook bellen? “Op dit moment belt alleen de begeleiding. We willen het uiteindelijk wel uitbreiden zodat cliënten ook kunnen bellen. We zouden ze bijvoorbeeld kunnen helpen met vragen over medicatie of met wat ze moeten doen als ze zich niet lekker voelen.” 

Je zei net dat jullie training krijgen in hoe jullie de begeleiding zo goed mogelijk kunnen adviseren. Kan je daar meer over vertellen? “Het verschilt per casus in welke stemming je een begeleider aan de lijn krijgt. Het kan zijn dat de begeleider heel rustig en duidelijk kan vertellen wat er aan de hand is. Het komt ook voor dat de begeleider echt in paniek is en weten niet wat te doen. Dan probeer je eerst de begeleider te kalmeren, om uiteindelijk een duidelijk verhaal te kunnen krijgen. Vervolgens ga je adviseren wat ze kunnen doen. Het is natuurlijk wennen om dit allemaal telefonisch te doen, waardoor het belangrijk is om daar training in te krijgen. We krijgen een triage training, waarin we leren om aan de telefoon snel een casus helder te krijgen en goed advies te geven.”

Er kan kwalitatief betere zorg geleverd worden

Merken jullie dat dit ook bijdraagt aan de kwaliteit van de zorg op de locatie? “Ja, er kan kwalitatief betere zorg geleverd worden. De begeleiding belt namelijk sneller een verpleegkundige van DigiContact dan de huisartsenpost. De huisartsenpost bellen voelt voor begeleiding soms als een grote stap. Als ze twijfelen, bellen ze vaak niet, en zien ze het nog even aan. Wij zitten daartussen, kunnen adviseren of het nodig is en kunnen vaak zelf hun vraag beantwoorden. Bovendien zijn wij beter bekend met de doelgroep dan een onbekende huisarts en zijn we dag en nacht bereikbaar. Doordat de zorg sneller geleverd kan worden en er geen huisarts op locatie hoeft te komen, zal het ook zorgen voor kostenvermindering. Dat is natuurlijk ook fijn.”

Wat zou je nog aan begeleiders willen meegeven over DigiContact? “Wat ik zou willen zeggen tegen alle begeleiders en verpleegkundigen is dat we dag en nacht beschikbaar zijn om ze te helpen bij casussen. Twijfel vooral niet om te bellen, want wij denken in elke casus graag mee.”

Een stukje zekerheid in een onzekere tijd

Aan de Oude Zijdsburgwal In Monnickendam bevindt zich een woonlocatie van Philadelphia. Hier wonen wat oudere mensen met een verstandelijke beperking en jongeren met een lichte verstandelijke beperking.  In de buurt woont een aantal mensen zelfstandig, dat ook ondersteund wordt door begeleiders van Philadelphia. In het voorjaar is hier DigiContact geïntroduceerd. Locatiemanager Liesbeth de Wild en begeleider Peter Meurs evalueren de eerste periode dat zij met DigiContact werkten. Een boeiend gesprek over drempelvrees, gewoon proberen en ontdekken wat het brengt. 

Een sprong in het diepe

Liesbeth valt meteen met de deur in huis: ‘Nou Peter, ik ben wel benieuwd, hoe gaat het nu met DigiContact?’ Peter: ‘Het was wel een sprong in het diepe natuurlijk. We zijn door Corona min of meer gedwongen om het sneller op te starten, met name in de ambulante begeleiding. Corona heeft ons een zetje gegeven om het te gaan proberen. Een van mijn collega’s viel in de risicogroep en kon niet werken tijdens de lockdown. Hierdoor hebben we ontdekt hoe we DigiContact kunnen inzetten. We konden op dat moment niet anders en hebben gezien hoe waardevol het kan zijn.’

Een stukje zekerheid in een onzekere tijd

Liesbeth: ‘Dus eigenlijk heeft Corona ons geholpen om DigiContact verder in te zetten?’ Peter: ‘Ja, we onderzochten in verband met Corona hoe we cliënten konden begeleiden, anders dan fysiek. Het was een voordeel dat we door het verplichte thuiswerken al een beetje gewend waren geraakt aan digitale toepassingen.’ Liesbeth: ‘Wat heeft het onze bewoners en onze zelfstandig wonende cliënten gebracht?’ Peter: ‘Ik denk dat ze een stukje zekerheid hebben ervaren in deze onzekere tijd. Tijdens de lockdown waren de mogelijkheden om erop uit te gaan beperkt. Ook bezoek was niet of nauwelijks mogelijk. DigiContact zorgde ervoor dat de aangesloten gebruikers altijd iemand konden bereiken met vragen of gewoon voor een praatje.’ 

Structurele inzet van DigiContact is de volgende stap

Peter: ‘Ik denk dat DigiContact een goede aanvulling is op de fysieke begeleiding. Ondanks het feit dat de introductie ingegeven was door Corona, is het toch heel goed gegaan. Ik denk dat de volgende stappen gezet kunnen gaan worden.’ ‘Mooi dat je dat zegt,’ geeft Liesbeth aan: ‘Wat zie jij als de volgende stappen?’ Peter: ‘Ik denk dat DigiContact wat concreter ingezet kan gaan worden. Nu was het natuurlijk door de omstandigheden gegeven. Als we straks kunnen zeggen; we gaan het structureel inzetten, en we gaan dat ook monitoren en in de afspraken en het clientendossier verwerken, dan kun je de begeleiding op afstand nog verder optimaliseren.’ 

Voordelen voor bewoners en begeleiders

Liesbeth: ‘Zou het ook kunnen helpen in de weekenden? Dat bewoners en ambulante cliënten DigiContact kunnen benaderen?’ Peter: ‘Ik denk het wel, ik weet niet of er behoefte aan is, maar het is wel goed dat men weet dat DigiContact altijd gebeld kan worden. Ik denk niet dat men, vanaf het moment dat DigiContact ingezet wordt, ook elk weekend gaat bellen. Maar het feit dat bewoners en ambulante clienten weten dat ze kunnen bellen zorgt al voor meer zelfvertrouwen.’ Liesbeth: ‘Zijn er ook voordelen voor de begeleiding?’ Peter: ‘Ja, die zijn er. Ik wil wel een voorbeeld geven. We hadden een situatie waarbij een cliënt mogelijk besmet was met Corona. Op dat moment was de begeleider alleen aan het werk. Zij kon contact leggen met DigiContact en samen bekijken wat het protocol was en welke stappen gezet moesten worden. Dat heeft haar erg geholpen. 

Even sparren, als collega’s onder elkaar

Liesbeth: ‘Wat ik als manager fijn vind is dat de begeleiding altijd kan bellen met DigiContact, ook wanneer ik er niet ben. Je staat hier tenslotte best vaak alleen. Dan kan je even sparren of overleggen. Ervaar je dat ook zo of heb je dat helemaal niet nodig? Peter: ‘Ik ervaar dat wel zo. Het is fijn om te weten dat, als ik ergens niet uit kom, ik dan in ieder geval ergens terecht kan met mijn vragen of met mijn twijfels; ben ik goed bezig of moet ik een andere weg inslaan en zijn daar handvatten of richtlijnen voor? Dat soort vragen zou ik dan aan de begeleider van DigiContact kunnen stellen. Gewoon, als collega’s onder elkaar.’

DigiContact kan helpen bij het begeleiden van cliënten bij hun dagritme

Liesbeth: ‘DigiContact kan ons ondersteunen, sommige taken van ons overnemen. Hierdoor hebben we minder mensen op de werkvloer, we hebben het aantal FTE’s teruggebracht. Hoe kijk jij hier tegenaan?’

Peter: ‘Er zijn een paar cliënten die begeleiding nodig hebben in hun dagritme. Nu hoeven daar geen begeleiders meer mee bezig te zijn, maar kan het digitaal. De ervaringen hiermee zijn wisselend maar over de hele linie wel goed. De ene cliënt ervaart het als heel prettig en de ander neemt het voor lief dat hij gebeld wordt hoe het gaat. Voor mijzelf als begeleider is het prettig dat ik weet dat het goed gaat met ze en dat ook is gebeurd wat we hebben afgesproken.’

Het kan helpen als je je vraag niet hoeft uit te stellen

Liesbeth: ‘Kun je een concreet voorbeeld noemen van een situatie waarin DigiContact gebeld is door een cliënt? Peter: ‘Ja, dat kan ik zeker. Laatst kreeg iemand een brief, wat een betalingsherinnering bleek te zijn. Normaalgesproken had de bewindvoering deze brief moeten krijgen, maar per abuis was hij bij de cliënt terechtgekomen. Hij was hier heel onzeker over, omdat hij die brieven nooit krijgt en niet wist wat hij nu moest doen. Omdat wij er op dat moment niet waren heeft hij DigiContact gebeld en die hebben het opgepakt en naar tevredenheid opgelost. Het heeft hem erg geholpen dat hij zijn vraag meteen kon stellen.’

Lees het verhaal van Liesbeth hier

Eerst moesten we toch een drempel over

Liesbeth de Wild is locatiemanager op locatie De Gracht in Monnickendam. Ongeveer een half jaar geleden is hier DigiContact geïntroduceerd. Ze vertelt over de ervaringen van haar team. 

Vier woningen onder de kerktoren

We bevinden ons op een pittoreske locatie middenin het centrum van Monnickendam. Liesbeth vertelt: ‘We hebben vier panden naast elkaar die doorgebroken zijn. Beneden is het mooi, gezellig, met prachtige woonkamers. We hebben een grote, zonnige tuin met uitzicht op de kerk van Monnickendam. Boven is het niet meer van deze tijd. Ik noem het altijd de kinderkamers. Onze bewoners hebben één kleine kamer en eigenlijk gebruiken ze die alleen om te slapen. Voor de rest zijn ze overdag vaak beneden.’ 

‘Bij ons wonen vitale ouderen met een verstandelijke beperking en een aantal jongere mensen met een licht verstandelijke beperking. Er zijn drie huiskamers. De ouderengroep maakt meer gebruik van de ene huiskamer en de jongeren meer van de andere. We hebben bewoners die ook zelf koken. Een aantal zoekt op dit moment werk. De groep bewoners is divers. We begeleiden daarnaast ook mensen die in een zelfstandig appartement in Monnickendam wonen.’ 

Goed zorgpersoneel vinden is soms lastig. DigiContact bood uitkomst

Op de vraag wat de aanleiding was om te starten met DigiContact, antwoord Liesbeth: ‘Ik kom uit een andere branche, dus niet uit de zorg. Op 1 september 2019 ben ik gestart in Monnickendam en heb ik mij verdiept in alles wat op mijn pad kwam. In januari ben ik in contact gekomen met DigiContact en ik was hier meteen enthousiast over. Op het moment dat een van de begeleiders een andere baan kreeg, ben ik gaan bespreken binnen ons team hoe we haar het beste konden vervangen. Dat is best lastig in de huidige tijd. We vroegen ons af of DigiContact ons daar deels bij zou kunnen ondersteunen. Ik heb contact gezocht met Lisa van Duijn, een projectleider bij DigiContact. Zij is bij ons geweest om uit te leggen wat DigiContact precies inhoudt en hoe het ons zou kunnen helpen.

Wat waren je gedachten na deze voorlichting? Liesbeth: ‘Er woont hier een aantal mensen waarbij niet de hele dag begeleiding aanwezig is. Dat is wel zo bij de ouderengroep, maar niet bij de mensen met een licht verstandelijke beperking. Op de momenten dat er geen begeleiding is, kan het heel fijn zijn dat zij terug kunnen vallen op DigiContact. Bijvoorbeeld in de avonden of in het weekend of als zij op de fiets zelf ergens naartoe gaan en daar voor een probleem staan. Ze hebben dan de mogelijkheid om meteen te bellen en hulp en ondersteuning te krijgen.’ 

Ondersteuning op afstand bij dagelijkse handelingen

‘Ik denk dat het zowel voor bewoners als voor begeleiders voordelen biedt. De begeleider kan intensiever bezig zijn met het echte begeleiden. De echte gesprekken voeren. Bij handelingen die meer standaard zijn, zoals bijvoorbeeld iemand ondersteunen bij het volgen van het dagritme (opstaan, tandenpoetsen, op tijd naar het werk gaan), kan DigiContact heel goed helpen.

DigiContact kan ook ondersteuning bieden bij intensievere gesprekken, maar daar moeten wij nog mee oefenen en meer ervaring mee opdoen. Ik zie het nu vooral ter ondersteuning van de begeleiding.’ 

Eerst moesten we toch een drempel over

Hoe ging de implementatie? Liesbeth: ‘Op het moment dat we DigiContact voor het eerst bespraken, waren de reacties enigszins terughoudend. Het kan toch niet zo zijn dat iemand vanachter een scherm mijn bewoner kan helpen? Dat moet ik toch doen?  Ik moet er hier voor de bewoners zijn. Die drempel moet je over met je team, dat heb ik wel zo ervaren. Lisa heeft daar als projectleider een positieve rol in gespeeld door dit uit te leggen en voorbeelden te delen. Vervolgens is het goed om het dan ook gewoon te gaan proberen.’

Door de Coronatijd zijn we niet zover gekomen als we hadden gewild. Dat neemt niet weg dat we blij zijn met de eerste stappen die we gezet hebben. We zetten DigiContact vooral in als ondersteuning van de fysieke begeleiders. Waar kan DigiContact de begeleider werk uit handen nemen? Zodat het werk wat de begeleider hier face to face doet eigenlijk alleen maar leuker wordt. De begeleider kan het echte gesprek voeren met de bewoner en daar ook volop de tijd voor nemen. Er is meer aandacht voor het maken van afspraken en ontwikkelingsvraagstukken.’ 

Ook voor begeleiders is het fijn om een hulplijn te kunnen inschakelen

‘In situaties dat je er als begeleider alleen voor staat, bijvoorbeeld in het weekend, kan DigiContact gebeld worden. Dat hebben wij een paar keer gedaan. Kortgeleden hebben we een ervaring gehad met Corona. We hadden op een zondag een mogelijke besmetting. DigiContact heeft ons heel goed geholpen om alles te regelen wat op dat moment nodig was. Iets langer geleden hadden we een situatie met een deur die niet meer op slot kon. Dat is best heel lastig hier. Hoe ga je de nacht dan in?  Ook toen is er geschakeld met DigiContact, die vooral even helpt om mee te denken. Samen kom je vaak verder dan alleen en ook in dit geval ontstond er een goede oplossing.’ 

Maak het bespreekbaar en begin klein

‘Als ik mijn collega’s zou mogen adviseren dan zou ik zeggen; Begin met het bespreekbaar te maken binnen je team. Voel je weerstand, nodig dan de projectleider van DigiContact uit. Ga het er dan nog weer eens samen over hebben. Wat ik merkte is dat er een paar mensen in het team waren die dachten: ‘Hé, misschien kan het me wat bieden’. Probeer het dan klein, met één of twee bewoners. Ga het ervaren en je zult zien dat de andere bewoners haast jaloers worden op degene die DigiContact hebben. Zij willen het dan ook. Ja, en dan heb je al snel een sneeuwbaleffect.’ 

We spraken ook met begeleider Peter Meurs. Lees hier zijn verhaal.

Blended Care in Buiksloterham

Blended Care is een gevleugelde term tegenwoordig. In deze tijd waarin digitalisering een vlucht neemt, worden er steeds vaker mengvormen ontwikkeld van zorg ‘achter de voordeur’ en zorg op afstand. In dit verhaal over het project Buiksloterham van Philadelphia komt hier nog een dimensie bij. Die van de community. Bewoners van de wijk worden gestimuleerd om dingen samen te doen en elkaar te helpen. Een beetje zoals in een dorp. Voor mensen die begeleiding nodig hebben, houdt dit in dat zij worden ondersteund vanuit drie invalshoeken; de coach van Philadelphia, de community en DigiContact.

Het verhaal van coach Otto de Kat

Otto de Kat is coach bij Philadelphia. Hij begeleidt bewoners van de nieuwe locatie in Buiksloterham (Amsterdam). Daarnaast werkt hij als zelfstandig coach. Otto vertelt met passie over het begeleiden van jonge mensen: ‘Vaak komen mensen bij mij omdat ze vastgelopen zijn in hun werk. Wanneer je doorvraagt blijken er echter ook levensvragen achter te zitten. Het is dan zinvol om uit te zoeken welke dieperliggende thema’s er spelenen hoe je iemand in beweging kan zetten. Ik hou niet van een gemaakte setting, dan zit je al heel snel in een soort psychologenformat. Daarom ga ik vaak wandelen met de mensen die ik coach. Mijn hond mag ook mee. Als je iets in beweging wil zetten, kan het helpen om ook zelf letterlijk te bewegen.’

Begeleiding waar het moet, vrijheid waar het kan

Hoe ben je bij Philadelphia terechtgekomen? ‘Mijn tante woonde in een beschermde woonomgeving. Ik zag hoe er veel dingen voor haar beslist werden. Haar eigen zeggenschap en regie werden meer ingeperkt dan nodig was. Die ervaring maakt dat ik affiniteit heb met de doelgroep en de wijze waarop hier in Buiksloterham, maar ook binnen heel Philadelphia, begeleiding wordt gegeven vanuit de visie dat mensen zoveel mogelijk in hun eigen kracht gezet worden. Het beste uit jezelf is niet alleen de slogan van Philadelphia. Het is ook echt de filosofie van waaruit gewerkt wordt.’

Buiksloterham is een dorp, waar mensen omkijken naar elkaar

Op de vraag of Otto iets kan vertellen over Buiksloterham, antwoordt hij: ‘Buiksloterham is niet zomaar een project. Van de 138 appartementen zijn er 24 bestemd voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Deze appartementen zijn verspreid over de verschillende woontorens. Je bent hier niet anders dan de andere bewoners. Natuurlijk, je hebt een stukje zorg nodig, maar wel op maat en gericht op zoveel mogelijk eigen regie. Het is de bedoeling dat de wijk Buiksloterham een sociale cohesie ontwikkelt die je kunt vergelijken met een dorp. Begrippen als: veiligheid, geborgenheid, omkijken naar elkaar en elkaar helpen zijn essentieel en worden gestimuleerd door de gemeente en de woningbouwvereniging (Alliantie). Dit zie je terug in de inrichting van de woontorens. Er is gezorgd voor mooi ontworpen centrale ontmoetingsruimten, die uitnodigen om even een kopje koffie te drinken en een praatje te maken. Je kunt zelfs je was doen in de wasbar. De afgelopen weken zijn we heel druk geweest met het schrijven van kaartjes die we in iedere brievenbus hebben gedaan. Hiermee nodigen we alle bewoners uit om lid te worden van een Whatsappgroep. In Buiksloterham wordt niemand buitengesloten en hoort iedereen erbij. Die inclusieve gedachte spreekt mij erg aan.’

Duidelijk zijn, maar niet rigide

‘Momenteel ben ik best druk. Een aantal mensen woont al hier en iedere week komen er nieuwe bewoners bij. We hebben er bewust voor gekozen om niet iedereen tegelijk de sleutel te geven, ook al doet de woningbouwvereniging dit wel bij de reguliere appartementen. Elke week krijgen twee bewoners van een Philadelphia appartement de sleutel. Zo houden we het overzicht en kunnen we de begeleiding bieden die nodig is. De Corona-richtlijnen hebben we op een vriendelijke manier op posters gezet. De richtlijnen gaan bijvoorbeeld over het liftgebruik, het afstand houden en het aantal mensen dat in een appartement aan het klussen of verhuizen mag zijn. Het naleven gaat goed. Natuurlijk vergeet iemand de regels weleens. Dat heb je zelf ook. Ik kan me nog herinneren hoe het aan het begin van de Corona-periode was om naar de supermarkt te gaan. Best spannend toch? En nu vergeet je zelf ook weleens om de juiste afstand te houden. Ik kan alleen maar constateren dat men hier heel betrokken is en zich graag wil houden aan de afspraken die we met elkaar maken.’

Op de vraag of hij nog specifieke tips heeft, antwoordt Otto: ‘Wees vooral duidelijk, zonder rigide te zijn. Handel niet vanuit angst, probeer mensen juist je vertrouwen te geven. Een gesprek aangaan, je inleven in de ander, een vriendelijke manier vinden om afspraken te maken. In de doelgroep waar wij mee werken worden afspraken en regels weleens vergeten. Dat betekent niet dat men er maling aan heeft, maar gewoon dat je de afspraken nog een keertje moet herhalen of op een andere manier bespreekbaar moet maken.’

Preventieve begeleiding vermindert het aantal escalaties

Een gesprek met Koen Ruis, manager sociaal domein bij zorgaanbieder Amarant. 

DigiContact betekent voor mij een andere vorm van zorg verlenen. We komen altijd op afspraak bij mensen thuis. Nu hebben onze cliënten de mogelijkheid om op hun uur en tijd contact te maken met de begeleiders van DigiContact. Dat biedt veel voordelen. Als je als cliënt alle vragen uit moet stellen, kunnen ze hoger oplopen. Doordat zij via DigiContact hun vragen meteen kunnen stellen, kan dit voorkomen worden. Onze begeleiders die bij de mensen thuiskomen, hebben daardoor veel minder brandjes te blussen.

Van een pilot met 50 cliënten nu naar 250 DigiContact gebruikers

Vorig jaar zijn we met DigiContact gestart met 50 cliënten binnen de sectoren sociaal domein en jeugd. Dit jaar is de pilot uitgebreid naar 250 aansluitingen. Het kwam langzaam op gang. Onze cliënten vonden het in het begin best spannend. Degenen waarvan we van te voren dachten: ‘Die maken er vast geen gebruik van’, doen dat juist wel. De successen zijn wisselend. De een zegt: ‘Ik vind het eng om iemand aan de lijn te krijgen die ik niet ken,’ en anderen vinden dat helemaal geen probleem. Daarin zien we verrassende ontwikkelingen bij cliënten. Naarmate de tijd verstrijkt gaat het beter, zeker voor de cliënten die er wat vaker gebruik van maken. Dan wordt de drempel steeds lager. Ik werk in de ambulante ondersteuning, en daarin moeten we cliënten toch wel vaak vragen om hun vragen uit te stellen tot het moment dat we een afspraak hebben. Juist dat aspect wordt heel goed opgelost met DigiContact. De cliënt heeft een vraag en kan meteen bellen.

DigiContact werkt ook preventief

In preventieve zin werkt het ook heel goed. Bijvoorbeeld bij cliënten die moeite hebben met hun dagritme of met opstaan. Dan belt DigiContact ’s morgens om te vragen hoe het gaat en wat de plannen zijn voor die dag. Dat zijn denk ik mooie dingen, die we zelf nooit kunnen doen. We kunnen wel gaan bellen, maar we zijn ook niet elke dag aan het werk. Bij DigiContact is altijd 24/7 iemand bereikbaar.

Laatst hoorde ik een verhaal van een begeleider. Een cliënt van haar brengt iedere dag haar kind naar school, en daar ziet ze vaak tegenop. Dan belt ze vooraf met DigiContact. Samen met de begeleider neemt ze de stappen door om haar kind gereed te maken voor school en te brengen. Haar zelfvertrouwen neemt daardoor toe en ze wordt er rustig van. Dat vind ik een heel mooi voorbeeld van wat DigiContact kan betekenen in het dagelijks leven van onze cliënten. Als je je voorstelt dat die dagen voordien heel erg hectisch begonnen, met een hoop stress en gedoe, dan is er toch wel veel veranderd, door één simpel telefoongesprek. Dat daardoor de dag gewoon rustig start, dat vind ik een mooi resultaat. Het gaat er in dit voorbeeld eigenlijk om, dat er een bepaalde routine wordt ingezet. Hoe maak je je kind wakker, hoe bereid je het kind voor op de dag? Het geeft de ouder rust en zelfvertrouwen. De spanning valt weg en daardoor wordt het contact met het kind een stuk beter. Voor ouders met een verstandelijke beperking zijn dit soort dagelijkse dingen gewoon heel moeilijk.

De zorg toegankelijk én betaalbaar houden

Amarant besloot om DigiContact in te zetten omdat we zochten naar manieren om de zorg toegankelijk, maar ook betaalbaar te houden. Net als andere aanbieders in de zorg hebben we te maken met verlaagde zorgbudgetten. Maar toch wilden we het juist niet vanuit financiën inzetten maar vanuit inhoud. Dus zo hebben we ernaar gekeken. Wat zijn nu de vragen van onze cliënten, en hoe kunnen we hier invulling aan geven? Is het dan nodig om sommige dingen anders op te pakken dan we nu doen? Toen kwamen we in contact met DigiContact en zagen we de mooie resultaten. Maar ja, volgens mij kun je niet alles zomaar blindelings overnemen, en dus hebben we gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een pilot te starten met 50 cliënten. Zo hebben we goed kunnen kijken of het daadwerkelijk een verbetering van de zorg bracht. Het resultaat is dat we toch wel wat dingen hebben aangepast. We hebben bijvoorbeeld samen met DigiContact abonnementsvormen ontwikkeld. In eerste instantie werd DigiContact gewoon betaald vanuit het budget dat we hadden voor de pilot. Nu is het een onderdeel van het reguliere zorgbudget en houden we hier rekening mee in de beschikkingen en dergelijke. We hebben hier randvoorwaarden voor afgesproken, waar de verschillende abonnementsvormen goed in passen.

Meer zorg leveren binnen hetzelfde budget

Zorginhoudelijk zorgt dat ervoor dat we veel meer contactmomenten met de cliënten kunnen hebben binnen hetzelfde budget. We zien dat cliënten veel minder hoge pieken en dalen ervaren. Preventieve begeleiding voorkomt dat er zaken escaleren en dat we alleen nog maar reactief kunnen handelen. Ja, dat zijn mooie dingen. Waar ik zag dat DigiContact verschil maakte, was een cliënt die heel veel appte naar de begeleiding. Ze belde ook veel, en was teleurgesteld wanneer de begeleider niet altijd bereikbaar was. Er werd structuur in deze situatie gebracht, door haar de mogelijkheid te geven om elke dag even te bellen met DigiContact. Het overmatig appen hield op en de relatie tussen cliënt en begeleider werd hierdoor een stuk beter. Doordat de cliënt zo vaak appte, was de reactie weleens: ‘Daar heb je haar weer, wat moet ik er nu weer mee.’ En de cliënt op haar beurt denkt: ‘Die begeleider van mij, die is er nooit, die neemt nooit op.’ Dat verstoort de relatie. Door dat te reguleren, heb je die irritaties niet meer naar elkaar toe. Het geeft rust.

DigiContact als sparringpartner

Straks krijgen we wellicht te maken met nog lagere zorgbudgetten. Of met een gebrek aan personeel. Dan moet je gaan kijken hoe je zorg anders gaat organiseren. Je kan daarbij bijvoorbeeld kijken naar vermindering van reistijd en reiskosten van de ambulante medewerkers die bij mensen thuiskomen. DigiContact kan zorgen dat je een stukje van die tijd bespaart. De medewerkers kunnen dan efficiënter ingezet worden. Buiten de reisbewegingen denk ik dat het ook een aanvulling is op de zorg. Voor cliënten maar ook voor medewerkers. In één op één thuissituaties hebben zij alleen zichzelf als middel. Als je DigiContact inzet, wordt er ook vanuit een andere kant bekeken hoe het met de cliënt gaat. Door samen af te stemmen ontstaat er een completer beeld van de best mogelijke begeleiding. DigiContact is een aanvulling op de huidige zorg. De begeleiding bij de mensen thuis zal altijd blijven. Het contact tussen medewerkers van Amarant en van DigiContact gebeurt nu nog voornamelijk in de overdrachtssfeer. Waar we naartoe kunnen gaan, is dat we DigiContact als sparringpartner kunnen gebruiken. Wanneer je als begeleider een vraag hebt of een situatie meemaakt, kun je zo samen van gedachten wisselen over wat je zou kunnen doen. Zo zou je het ook als hulpmiddel voor medewerkers kunnen inzetten.

Samen zoeken naar de best mogelijke zorg

We hebben nu binnen Amarant allerlei bereikbaarheidsdiensten, waarbij medewerkers met managers of gedragsdeskundigen kunnen bellen. Dit kan voor een gedeelte ook door DigiContact kunnen worden gefaciliteerd. Die zijn tenslotte toch al 24/7 bereikbaar. De bereikbaarheidsdienst binnen Amarant kan dan beperkt worden tot situaties waar opschaling nodig is. DigiContact is voor Amarant een aanvulling op de huidige zorg. Er zijn hierin nog veel mogelijkheden te onderzoeken. We streven hierbij voortdurend naar de beste zorg voor onze cliënten en een optimale werkomgeving voor onze medewerkers.

Als ik gebeld heb, kan ik daarna dingen loslaten

Een gesprek met Pascalle, ervaringsdeskundige bij zorgaanbieder Amarant en gebruiker van DigiContact.

Sinds vorig jaar doe ik mee aan de pilot met DigiContact. In het begin dacht ik: ‘Ja, DigiContact, leuk, maar waar blijft de persoonlijk begeleider dan?’ Dat was mijn grootste angst. Als het goed zou gaan, dat dan de persoonlijke begeleiding zou wegvallen. Maar dat is gelukkig niet zo. Je moet het zien als een aanvulling. Ik vind het wel heel gemakkelijk. Stel dat ik straks thuiskom en er is iets, en ik kan mijn begeleider niet bereiken, dan heb ik wel altijd iets achter de hand. Dan kan ik door DigiContact te bellen toch even wat rustiger worden.

Met een enquête hebben we mensen gevraagd naar hun ervaringen

Het is mijn taak binnen de projectgroep om te onderzoeken of het cliënten bevalt om met DigiContact te bellen. We hebben een tevredenheidsonderzoek gedaan door middel van een enquête en we hebben een aantal cliënten geïnterviewd over hun ervaringen. Het was best verrassend hoe tevreden iedereen was. Men vond het gemakkelijk en fijn dat je altijd hulp kunt vragen als er iets gebeurt. Elke maand zit ik bij het overleg van de projectgroep en ik geef presentaties over de ervaringen met DigiContact.

Er is best veel aan de hand in mijn leven

Zelf maak ik ook nog steeds gebruik van DigiContact. Er is namelijk op dit moment best veel aan de hand in mijn leven. Mijn zus is anderhalf jaar geleden overleden. Haar zoon is nog te jong om alleen te zijn. Elke morgen voordat hij naar school gaat pas ik op hem, zodat zijn vader alvast naar zijn werk kan. Mijn neefje is een beetje aan het puberen, en heeft veel meegemaakt. Zoals nu de overgang van de lagere school naar het voortgezet onderwijs. Soms wordt het mij teveel. Dan is het fijn dat ik, als ik weer thuis ben, even mijn verhaal kan doen aan een begeleider van DigiContact. Als ik terugkom van mijn neefje, is er nog geen persoonlijk begeleider aanwezig. DigiContact is altijd bereikbaar. Het is gewoon fijn dat je ergens over kunt praten op het moment dat je ermee zit. Of het nu goede of minder goede dingen zijn. Gewoon even contact met iemand die er onafhankelijk in staat.

Echte problemen kan ik met mijn man niet bespreken

Ik heb getrouwd, maar met mijn man kan ik niet zo goed praten. Hij is heel goed voor mij, maar ik ben dat niet altijd voor hem. Ik vind het moeilijk om ook goed voor hem te zijn. Ik heb dat vroeger niet geleerd. Dat is geen excuus, maar toch heb ik er daarom moeite mee. Kleine dingetjes met hem overleggen gaat nog wel, maar echte problemen kan ik met hem niet bespreken. Hij snapt mij dan gewoon niet, en dan krijgen we een beetje wrijving. Ik kan beter mijn persoonlijk begeleider of DigiContact benaderen om mijn verhaal te doen. Ik vind dat wel eng. Het inbellen, en dan over je problemen beginnen. Dat vind ik trouwens ook moeilijk als ik praat met een persoonlijk begeleider. Maar zowel de persoonlijk begeleider als de begeleiders van DigiContact helpen je daar wel mee hoor. Ik ben een open boek. Ik praat heel gemakkelijk en heb niks te verbergen. Ik heb zelf om hulp gevraagd. En als je dan dingen gaat verzwijgen, ja, dan lukt het niet om mij te helpen. In het begin deed ik dat wel, omdat ik er zelf nog niet helemaal achter stond. Maar het gaat nu heel goed. Nu ben ik gewoon heel blij met alle hulp.

Wanneer ik gebeld heb, verloopt de rest van de dag rustiger

Ik was vroeger heel erg fel en snel in mijn praten. Ik kon ook best negatief zijn. Dat wil ik niet meer, en zo wil ik ook niet overkomen. Dus ik denk er eerst over na, hoe ik met mijn verhaal begin. Ik vraag mezelf dan ook af of het wel nodig is om DigiContact lastig te vallen. Is het wel erg genoeg? Kan ik het niet zelf oplossen? Maar ik merk toch wel dat ik, wanneer ik om half 9 gebeld heb, de rest van mijn dag ook veel rustiger verloopt. Dat stukje wat ik dan besproken heb, kan ik weer een klein beetje opzijschuiven. De begeleiders van DigiContact hoeven niet te oordelen, en dat doen ze ook niet. Ze hoeven niet te zeggen hoe ik het moet aanpakken. Als ze maar iets zeggen, om mij gerust te stellen. Dat doet ook al heel veel.

Ik heb geleerd om dingen los te laten

Het werkt heel gemakkelijk. Ik heb een Ipad van Amarant gekregen. Deze wordt ingesteld op mijn Wifi netwerk en hier is de DigiContact app op geïnstalleerd. Verder staat er niks op de Ipad. Je hoeft alleen maar op de rode knop te drukken en dan krijg je contact met iemand van DigiContact. Ik bel niet zo vaak, want ik denk al snel dat ik mensen tot last ben. ‘Laat andere mensen maar bellen, die er meer baat bij hebben,’ denk ik dan. Maar eigenlijk heb ik het ook wel echt nodig hoor. Ik moet het wel vaker gaan gebruiken, dat zeg ik heel eerlijk. Het geeft mij zoveel rust. Ik ben al een vrij druk mens, en dan krijg je die problemen er ook nog eens bij. Als je iets minder last hebt van die problemen, dan is het een stuk makkelijker om de dag door te komen. Wat ik vooral geleerd heb is om dingen los te laten. Ik krijg er ook handvaten voor om dat te kunnen. Anders blijf ik er de hele dag mee lopen.

Het zou mooi zijn als iedereen DigiContact zou kunnen proberen

Hoe het verder gaat met de pilot? Er zijn nu 250 mensen die meedoen, en het loopt echt storm. Er zijn veel mensen die geïnteresseerd zijn. Je onderneemt natuurlijk allerlei dingen en loop je ergens tegenaan, dan hoef je niet op je persoonlijk begeleider te wachten. Dat voordeel trekt mensen wel aan. Men beseft nu ook dat de rol van de persoonlijk begeleider niet verandert. Er komt alleen een mogelijkheid bij. Of DigiContact voor iedereen geschikt is weet ik niet, maar het zou mooi zijn als meer mensen een kans zouden krijgen om het te proberen. Ik ontmoet regelmatig cliënten voor wie het iets zou kunnen zijn. En het is een ontlasting van de persoonlijk begeleider. Stel dat iemand heel vaak belt, dan kan hij beter naar DigiContact bellen. De persoonlijk begeleider kan zich dan op andere dingen richten.

Het grootste winstpunt is de zelfstandigheid die je voelt. Als je weet dat je DigiContact kunt bellen durf je ook meer zelf te doen. Je voelt je minder afhankelijk. En dan merk je ineens dat je tot meer in staat bent dan je zelf dacht.