Mensen met een verstandelijke beperking die zelfstandig wonen kunnen veel baat hebben bij ondersteuning op afstand die 24 uur per dag beschikbaar is. Dit blijkt uit uitgebreid onderzoek dat Miriam Zaagsma de afgelopen jaren bij Philadelphia deed naar het gebruik van DigiContact. Wij spraken Miriam over haar onderzoek. ‘Ik heb cliënten gesproken die blij zijn dat DigiContact-begeleiders hen stimuleren om zelf mee te denken over oplossingen. Die zeggen “ik blijk meer te kunnen dan ik wist”.’
DigiContact is ondersteuning door begeleiders via tablet of telefoon die door cliënten op elk gewenst moment kan worden ingeschakeld. Philadelphia heeft de digitale ondersteuningsdienst ontwikkeld zodat cliënten meer controle hebben over hun ondersteuning. Hoe deze manier van ondersteuning ervaren wordt, en wat dit cliënten te bieden heeft, onderzocht Miriam Zaagsma de afgelopen zes jaar. 16 februari 2023 promoveert ze hierop. Ze ziet dat DigiContact waardevol kan zijn.
Waar zit hem de waarde van DigiContact in?
‘Het heeft iets anders te bieden dan de reguliere ondersteuning. Zo wordt DigiContact niet alleen van afstand geboden, maar kunnen mensen steeds zelf bepalen wanneer en waarvoor ze hulp nodig hebben. Dit creëert meer mogelijkheden om hen op maat te ondersteunen en een positieve impact te hebben op hun functioneren en op hoe ze zich voelen.’
Waarvoor bellen cliënten zoal in?
‘DigiContact wordt vaak gebruikt als een snel beschikbare uitlaatklep voor opkomende emoties, stress en frustraties. Zo kan het helpen voorkomen dat stress verder oploopt en negatieve gevolgen heeft. Ook willen mensen soms gewoon even met iemand praten en geven begeleiders antwoord op praktische vragen over gezondheid, huishoudelijke taken en openbaar vervoer.’
Is DigiContact voor iedereen geschikt?
‘Niet voor iedereen even veel. Daarom is het belangrijk dat er goed gekeken wordt naar de wensen, behoeftes en mogelijkheden van de cliënt. Waar voor sommige mensen ondersteuning van DigiContact op zichzelf kan staan, is het voor anderen beter om het te combineren met fysieke ontmoetingen met een vaste ondersteuner thuis of op een ontmoetingsplek.’
De zorg in Nederland staat voor forse uitdagingen. Is DigiContact een oplossing daarvoor?
‘Deels wel. Iedereen ziet dat het personeelstekort groot is, terwijl de vraag naar zorg stijgt. Het voordeel van DigiContact is dat begeleiders digitaal contact hebben en dus minder huisbezoeken doen. Daardoor hoeven ze minder te reizen en blijft er meer tijd over voor cliënten die juist het contact aan huis écht nodig hebben. Ik zeg dus deels, omdat we zagen dat DigiContact niet alle zorg ter plaatste kan vervangen en niet voor iedereen geschikt is.’
Kwam je nog dingen tegen die beter kunnen?
‘Als je DigiContact belt, krijg je geen vaste begeleider, dat kan steeds iemand anders zijn. Dat is voor sommigen geen probleem, voor anderen wel. Ik snap dat het nu zo werkt, maar misschien is er een tussenoplossing te vinden. Zoals gezegd, sommige mensen hebben er geen moeite mee. Die hebben misschien een klein netwerk, zijn soms eenzaam, en vinden het juist leuk om verschillende mensen te spreken. De begeleiders kunnen veel voor mensen betekenen.’
Wat vinden de begeleiders zelf van het werk?
‘Het is echt ander werk dan bij mensen langsgaan. Je hoeft niet tien minuten tussen cliënten te fietsen en doordat cliënten ook zonder afspraak inbellen kan je je niet altijd voorbereiden. Van een gesprek over stress op het treinstation kun je zomaar in een gesprek belanden over iemand die het leven niet meer ziet zitten. Het is een vak apart. Hun collega’s ‘in het veld’ bellen soms ook naar DigiContact, dan heeft het de functie van consultatie. Zij zijn ook blij dat ze in het weekend de telefoon uit kunnen zetten als hun cliënt ook DigiContact heeft. De DigiContact-begeleider filtert de zaken dan en belt de vaste begeleider pas als het echt belangrijk is. Dat is ook mijn advies, blijf altijd een mix aanbieden van ondersteuning via DigiContact, thuis of op de ontmoetingsplek. En dan kun je per cliënt kijken wat het beste werkt.’
Je deed het onderzoek samen met Mark Koning, hoe was dat?
‘Klopt, en Mark is ook cliënt bij Philadelphia. Al snel bleek het heel waardevol dat hij meedeed. Hij hielp met de vragen die we stelden en leerde hoe het is om te onderzoeken. Ik leerde juist hoe ik het onderzoek kon aanpassen, zodat het beter past bij mensen met een beperking. Het onderzoeken was ook leuker doordat we samen werkten. Dat is ons advies: We hopen dat er steeds vaker samen gewerkt wordt door onderzoekers zonder en met een beperking.’